Με εκδηλώσεις στην Αβάνα, την Σάντα Κλάρα και άλλες πόλεις, η Κούβα γιόρτασε στις 14 Ιούνη την 95η επέτειο της γέννησης του κομμουνιστή επαναστάτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Granma», στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα εκδηλώσεων του Υπουργείου των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων έλαβε χώρα μεγάλη πολιτιστική εκδήλωση, παρουσία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, προσωπικοτήτων των γραμμάτων και του πολιτισμού, καθώς και μελών της οικογένειας Γκεβάρα.
Μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κούβας Μιγκέλ Ντιάς Κανέλ, ο Ραούλ Κάστρο, μέλη του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος, η σύζυγος του Τσε και διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Τσε Γκεβάρα, Αλέιδα Μαρτς, καθώς και οι κόρες του αλησμόνητου Κομαντάντε, Αλέιδα και Σέλια Γκεβάρα.
Η εκδήλωση περιελάμβανε πολιτισμικό πρόγραμμα με απαγγελία ποιημάτων, τραγούδια (με την συμμετοχή, μεταξύ άλλων, του δημοφιλούς τραγουδοποιού Σίλβιο Ροντρίγκες), καθώς επίσης και χορό από μέλη του διάσημου Εθνικού Μπαλέτου της Κούβας.
Μεγάλη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε και στην Σάντα Κλάρα, στη μεγάλη πλατεία της Επανάστασης, μπροστά από το εμβληματικό μαυσωλείο του Τσε, παρουσία εκατοντάδων μαθητών, παιδιών και μελών της Ένωσης Νέων Κομμουνιστών Κούβας (UJC). Στην ίδια εκδήλωση τιμήθηκε και ο ήρωας του αγώνα για την Κουβανική Ανεξαρτησία, Αντόνιο Μασέο (γεννημένος στις 14 Ιούνη 1845).
«…κι αν σ’ έκαψαν, κι αν σ’ έχωσαν βαθιά κάτω απ’ το χώμα, κι αν έκρυψαν τη στάχτη σου σε κοιμητήρια, σε δάση και τυρφώνες, δε θα μας εμποδίσουν να σε βρούμε, Τσε Κομαντάντε, φίλε.» – Νικολάς Γκιγιέν*.
Ήταν 12 Ιούλη 1997 όταν ένα- ειδικά ναυλωμένο από την κυβέρνηση- αεροσκάφος των κουβανικών αερογραμμών προσγειώνονταν στο αεροδρόμιο Χοσέ Μαρτί της Αβάνας. Δεν επρόκειτο για μια συνηθισμένη προγραμματισμένη πτήση, από αυτές που μεταφέρουν επιβάτες η εμπορεύματα. Ήταν μια άφιξη ιστορικής σημασίας, κάτι που ήταν ολοφάνερο από τις προετοιμασίες που είχαν γίνει στο αεροδρόμιο, με την παρουσία στρατιωτικών αγημάτων και κυβερνητικών αξιωματούχων συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Φιντέλ. Έτσι, με λιτή επισημότητα, συγκίνηση και σεβασμό, η Κούβα υποδέχονταν, 30 χρόνια μετά τη δολοφονία του, την σωρό του Κομαντάντε Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, καθώς και άλλων τεσσάρων συντρόφων του.
Λίγες ημέρες πριν, στις 28 Ιούνη, μια διεθνής ομάδα ειδικών επιστημόνων με επικεφαλής τον κουβανό Δρ. Χόρχε Γκονζάλες Πέρεζ είχε εντοπίσει στο Βαλεγκράντε- ένα μικρό χωριό της βολιβιανής επαρχίας- το μαζικό τάφο που βρίσκονταν θαμμένη η σωρός του Τσε και άλλων έξι ανταρτών. Αν και οι προσπάθειες για την ανεύρευση του σημείου που είχε ταφεί ο θρυλικός Κομαντάντε είχαν ξεκινήσει δεκαετίες πριν, μέχρι το Νοέμβρη του 1995 δεν υπήρχε καμιά ουσιαστική και αξιόπιστη πληροφορία που θα μπορούσε να οδηγήσει τις έρευνες.
Η πληροφορία-κλειδί δόθηκε από τον απόστρατο στρατηγό Μάριο Σαλίνας Βάργκας– αξιωματικό του βολιβιανού στρατού που το 1967 ηγούνταν δυνάμεων που έστησαν ενέδρα την αντάρτικη ομάδα του Τσε- στο δημοσιογράφο Τζον Λι Άντερσον των New York Times. Ο ίδιος ο Άντερσον περιγράφει τα γεγονότα εκείνων των ημερών στο βιβλίο-βιογραφία του Τσε υπό τον τίτλο “Che: A Revolutionary Life” (Grove Press, New York):
«Ένα πρωί το Νοέμβρη του 1995, ευρισκόμενος στη Βολιβία προκειμένου να πάρω συνέντευξη από οποιονδήποτε θα μπορούσα να βρω που είχε σχέση με τη δραστηριότητα του Τσε στην περιοχή, πήγα στην Σάντα Κρουζ να δω τον Μάριο Σαλίνας Βάργκας, έναν απόστρατο στρατηγό γύρω στα 50. Ως νεαρός αξιωματικός το 1967, ο Βάργκας έγινε διάσημος καθώς ηγήθηκε ενέδρας που ο στρατός έστησε στον ποταμό Μασικούρι εξολοθρεύοντας την 2η φάλαγγα των αντάρτικων δυνάμεων του Τσε. Η γερμανίδα συντρόφισσα του Τσε, η Τάνια, καθώς και οκτώ άλλοι μαχητές σκοτώθηκαν».
Ο Βάργκας εξιστόρησε αναλυτικά στον Άντερσον τι ακολούθησε της σύλληψης του Τσε, βάζοντας τον αμερικανό δημοσιογράφο στον πειρασμό να τον ρωτήσει τι απέγινε το σώμα του Κομαντάντε. Γράφει σχετικά ο Άντερσον: «Η ευθύτητα του Βάργκας με ώθησε να τον ρωτήσω για το σώμα του Τσε, παρ’ ότι δεν περίμενα μια ειλικρινή απάντηση. Έμεινα έκπληκτος όταν μου απάντησε πως ήθελε να ξεδιαλύνει το παρελθόν. Είπε πως μετά τη δολοφονία του Τσε, τα χέρια του ακρωτηριάστηκαν. Πάρθηκαν δαχτυλικά αποτυπώματα ώστε να υπάρχει απόδειξη της ταυτότητας του σώματος και τα χέρια τοποθετήθηκαν σε φορμαλδεΰδη. Το βράδυ, μια ομάδα αξιωματικών στην οποία μετείχε ο Βάργκας, πέταξαν τα σώματα του Τσε και ορισμένων άλλων συντρόφων του σε έναν ομαδικό τάφο».
Όταν δημοσιεύθηκε η συνέντευξη του Σαλίνας Βάργκας– με την σημαντική αυτή αποκάλυψη- στους New York Times, οι εξελίξεις στη Βολιβία πήραν δραματική τροπή. Ο πρόεδρος της χώρας Γκονσάλο Σάντσες ντε Λοζάδα δήλωσε ότι ο Άντερσον είχε επινοήσει την όλη ιστορία παίρνοντας συνέντευξη από έναν… πιωμένο Βάργκας. Την ίδια στιγμή, ο Βάργκας κρύφτηκε σε άγνωστη τοποθεσία και σε ανακοίνωση του αρνήθηκε ότι είπε το παραμικρό. Ωστόσο, τόσο ο πρόεδρος Σάντσες ντε Λοζάδα όσο και ο στρατηγός, αγνοούσαν ότι ο Άντερσον είχε ηχογραφήσει την συνέντευξη. Η αποκάλυψη της ύπαρξης ηχογραφημένου ντοκουμέντου οδήγησε το μεν Βάργκας να παραδεχθεί δημόσια τα όσα είπε στον Άντερσον και το δε βολιβιανό πρόεδρο να δώσει εντολή για τον σχηματισμό επιτροπής έρευνας για τον εντοπισμό των σωρών.
Η αποκάλυψη του Βάργκας για το τι απέγινε η σωρός του Τσε διεύψευσε μια σειρά από θεωρίες που έβλεπαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας και οι οποίες αποπροσανατόλιζαν τις όποιες έρευνες: μια πληροφορία έλεγε ότι το σώμα του Γκεβάρα είχε αποτεφρωθεί και οι στάχτες είχαν σκορπιστεί από ελικόπτερο στη ζούγκλα, μια άλλη ότι η σωρός είχε μεταφερθεί από αμερικανούς μυστικούς πράκτορες στα κεντρικά γραφεία της CIA στη Βιρτζίνια, ή, όπως σημείωναν άλλα δημοσίευματα σε αμερικανική βάση στον Παναμά. Τίποτε από αυτά βεβαίως δεν ίσχυε. Η δε κουβανική κυβέρνηση, αποφασισμένη να φτάσει τις έρευνες μέχρι το τέλος, συνέστησε επιτροπή που επιβαρύνονταν με το έργο της ανακάλυψης, ταυτοποίησης και επαναπατρισμού της σωρού του Τσε. Επικεφαλείς της επιτροπής αυτής ήταν οι Ραούλ Κάστρο και Ραμίρο Βαλντές.
Οι έρευνες που ξεκίνησαν στις αρχές του 1996 στην περιοχή του Βαλεγκράντε δεν έδωσαν αμέσως αποτέλεσμα, καθώς δεν ήταν γνωστό το ακριβές σημείο που είχαν ταφεί τα σώματα του Τσε και των συντρόφων του. Τις ανασκαφές επιχείρησε να αποπροσανατολίσει ο γνωστός κουβανός πράκτορας της CIA– ο οποίος είχε αναμειχθεί στην σύλληψη και δολοφονία του Τσε- Φέλιξ Ροντρίγκες. Σύμφωνα με τη «Γκράνμα», ο Ροντρίγκες ταξίδεψε μέχρι το σημείο των ανασκαφών και υπέδειξε στους ερευνητές ότι θα έπρεπε να ψάξουν προς την αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που είχαν ξεκινήσει.
Σημαντικές πληροφορίες που οδήγησαν τις ανασκαφές στην σωστή περιοχή έδωσε στον Άντερσον η χήρα ενός πρώην αξιωματικού του βολιβιανού στρατού, του συνταγματάρχη Αντρές Σέλιχ. Κάποιες παλιές σημείωσεις του Σέλιχ επιβεβαίωναν την εκδοχή του Βάργκας για την ύπαρξη ενός μαζικού τάφου στα πέριξ ενός πρόχειρου, χωματένιου αεροδιαδρόμου λίγο έξω από το Βαλεγκράντε. Ήταν πλέον θέμα χρόνου η ομάδα των επιστημόνων που εργάζονταν στις ανασκαφές να φτάσουν σε μια σημαντική ανακάλυψη. Αυτή ήρθε στις 9 το πρωί της 28 Ιούνη 1997.
Διηγείται σχετικά ο Άντερσον: «Βρισκόμουν στο Μαϊάμι όταν μου τηλεφώνησε ο Αλεχάντρο (επικεφαλής των αργεντίνων επιστημόνων). Με μια ήρεμη φωνή, που πρόδιδε όμως ενθουσιασμό, μου είπε: “Τον βρήκαμε. Έλα”. Πήγα στην Σάντα Κρουζ και απο κεί οδικώς για το Βαλεγκράντε. Τίποτα δεν είχε ακόμη δημοσιευθεί στον Τύπο, αλλά είχαν ξεκινήσει να διαδίδονται οι πρώτες φήμες. Οι σωροί είχαν βρεθεί από μια ομάδα κουβανών και βολιβιανών ειδικών ερευνητών. Δίπλα στον αεροδιάδρομο, πέντε σχεδόν μέτρα από τις τελευταίες εκσκαφές που είχαν αρχίσει το Νοέμβρη του ’95, βρισκόταν ένα νέο σημείο. Η περιοχή είχε αποκλειστεί και βολιβιανοί στρατιώτες έλεγχαν όποιον πλησίαζε. Ο τάφος είχε περίπου 2 μέτρα βάθος».
Στον μαζικό τάφο είχαν βρεθεί 7 ανθρώπινοι σκελετοί. Ένας όμως ξεχώριζε καθώς ήταν καλυμμένος με στρατιωτικό χιτώνιο. Αυτό που έκανε τους επιστήμονες να βεβαιωθούν ότι είχαν βρει την- επί 30 χρόνια αγνοούμενη- σωρό του Τσε, ήταν ότι από τον ανθρώπινο σκελετό έλειπαν τα χέρια. «Το χέρι είχε κοπεί στο ύψος του καρπού, ενώ το κόκκαλο έμοιαζε να είχε αφαιρεθεί με χειρουργική ακρίβεια» γράφει ο Άντερσον. Μέσα στο στρατιωτικό χιτώνιο βρέθηκαν ίχνη από καπνό πίπας που συνήθιζε να καπνίζει ο Γκεβάρα, ενώ έγινε και ταυτοποίηση των οδοντικών χαρακτηριστικών.
Για τους κουβανούς επιστήμονες που συμμετείχαν στις έρευνες, ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση της σωρού του ηρωϊκού Κομαντάντε ήταν πηγή ενθουσιασμού αλλά ταυτόχρονα και έντονου στρές, δεδομένης της ιστορικής αποστολής που είχαν αναλάβει. «Ήταν πολύ έντονες μέρες, με μεγάλη ένταση» σημειώνει ο Δρ. Χόρχε Γκονζάλες Πέρες και προσθέτει: «Δεν εγκαταλείψαμε καθόλου το σημείο, ούτε το γιαπωνέζικο νοσοκομείο (σ.σ. στη Σάντα Κρούζ) όπου μεταφέρθηκαν τα οστά μετά την εκταφή προκειμένου να ταυτοποιηθούν. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κανένας μας δεν κοιμήθηκε, για να βρισκόμαστε συνέχεια σε επαφή με το χώρο που ήταν οι σωροί, ώστε να μην συμβεί τίποτε». Ο επαναπατρισμός της σωρού του Τσε και των έξι συντρόφων του αποτελούσε για την Κούβα ζήτημα αξιοπρέπειας, ώστε να αποδοθούν- έστω και μετά θάνατον- όλες οι απαραίτητες εκείνες τιμές στον κορυφαίο κομμουνιστή αντάρτη και γνήσιο τέκνο της κουβανικής επανάστασης.
Στις 17 Οκτώβρη 1997 ξημέρωνε για τον κουβανικό λαό μια ιστορική ημέρα. Με κάθε επιστημότητα και παλλαϊκή συμμετοχή, οι σωροί του Κομαντάντε Ερνέστο Γκεβάρα και άλλων έξι συντρόφων του θα ενταφιάζονταν στο ειδικά χτισμένο Μαυσωλείο που είχε χτιστεί τη δεκαετία του ’80 στην πόλη της Σάντα Κλάρα. Στην είσοδο του Μαυσωλείου, εντυπωσιακό και περήφανο, δεσπόζει το περίπου 7 μέτρων μπρούτζινο άγαλμα του επαναστάτη Τσε με το τουφέκι στο χέρι.
Η Σάντα Κλάρα, η πόλη-ορόσημο για την επιτυχή έκβαση της Επανάστασης, στην οποία ο Τσε έδωσε μια απ’ τις πλέον σημαντικές του μάχες οδηγώντας τις αντάρτικες δυνάμεις το 1959 σε θριαμβευτική νίκη, υποδέχονταν και πάλι τον θρυλικό Κομαντάντε. Έπειτα από εβδομάδες λαϊκού προσκυνήματος στην Αβάνα και επτά ημέρες επίσημου πένθους, επτά μικρά ξύλινα φέρετρα με τα λείψανα των ανταρτών έφταναν πάνω σε στρατιωτικά αγήματα μπροστά από το χώρο του Μαυσωλείου.
«Ο Τσε πολεμά και κερδίζει περισσότερες μάχες από ποτέ», σημείωσε στην ομιλία του ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων κουβανών, ο Φιντέλ Κάστρο. «Ευχαριστούμε, Τσε, για την ιστορία, τη ζωή και το παράδειγμα σου. Ευχαριστούμε που έρχεσαι να μας δώσεις δύναμη στο δύσκολο αγώνα που δίνουμε σήμερα προκειμένου να διατηρήσουμε τις ιδέες για τις οποίες εσύ πολέμησες τόσο σκληρά».
Βίντεο που περιλαμβάνει αποσπάσματα από την άφιξη της σωρού του Τσε και των συντρόφων του στην Κούβα στις 12 Ιούλη 1997 (λανθασμένα αναφέρεται ο μήνας Οκτώβρης) και την τελετή ενταφιασμού στην Σάντα Κλάρα στις 17 Οκτώβρη 1997.
* Απόσπασμα από το ποίημα του Νικολάς Γκιγιέν “Che Comandante, Amigo” (Τσε Κομαντάντε, Φίλε). Στα ελληνικά, το ποίημα περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και Μπαζούκας», σε μετάφραση Μπάμπη Ζαφειράτου, από τις εκδόσεις New Star.
ΣΑΝΤΑ ΚΛΑΡΑ – Η παρουσία του Κομαντάντε Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στην πόλη θα τιμηθεί με μια σειρά δραστηριοτήτων την 14η Ιούνη, επ’ ευκαιρία της 89ης επετείου της γέννησης του. Νωρίς το πρωί, 39 παιδιά και νέοι από δύο τοπικά σχολεία που φέρουν το όνομα του θρυλικού αντάρτη θα καταθέσουν στεφάνια στο Μαυσωλείο του Τσε.
Ξεκινώντας από το Πάρκο «Αντόνιο Μασέο» θα ακολουθήσει μεγάλη πορεία, επικεφαλής της οποίας θα είναι νέοι εργαζόμενοι από βιοτεχνίες που ο ίδιος ο Τσε είχε ιδρύσει στην πόλη.
Την ίδια μέρα, σε 89 νέους θα δωθούν κάρτες-μέλους της Ένωσης Νέων Κομμουνιστών (UJC), ενώ 172 παιδιά από διάφορα εκπαιδευτικά κέντρα της πόλης θα ενταχθούν στο σώμα των «πρωτοπόρων», σε μια τελετή όπου θα παραλάβουν τα χαρακτηριστικά κόκκινα φουλάρια.
Για το Σάββατο, 10 Ιούνη, ήταν προγραμματισμένη η ανάβαση περίπου 200 νέων αντρών και γυναικών στους λοφίσκους της Σάντα Κλάρα, γνωστούς και ως Loma del Capiro, όπου θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν και να συνομιλήσουν με βετεράνους μαχητές που πολέμησαν πλάϊ στον θρυλικό επαναστάτη.
ΑΒΑΝΑ – Με πλήθος εκδηλώσεων στο νησί της Επανάστασης τιμάται σήμερα η συμπλήρωση 86 χρόνων από τη γέννηση του Κομαντάντε Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Κέντρο των εκδηλώσεων αναμένεται να είναι, ως συνήθως, η πόλη της Σάντα Κλάρα όπου και βρίσκεται θαμένη η σωρός του αργεντίνου επαναστάτη. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην ημέρα τιμής στον Τσε κατέχει η κουβανική νεολαία, καθώς μαθητές από κάθε γωνιά της Κούβας θα ξεναγηθούν στο Μαυσωλείο της Σάντα Κλάρα, την τελευταία κατοικία του Γκεβάρα και των συντρόφων του από το αντάρτικο της Βολιβίας.
Σε ειδική εκδήλωση, μπροστά από το επιβλητικό μπρούτζινο άγαλμα του Τσε, σε περίπου 100 κουβανούς νέους θα αποδοθεί η κάρτα μέλους της Ένωσης Νέων Κομμουνιστών (Unión de Jóvenes Comunistas). Ως κορυφαίο στέλεχος της Κουβανικής Επανάστασης και υπουργός βιομηχανίας, άλλωστε, ο Τσε είχε δώσει ουκ ολίγες διαλέξεις ενώπιον της κουβανικής νεολαίας – μια απ’ τις πλέον γνωστές και καταγεγραμμένες είναι η ομιλία του στην Ένωση Νέων Κομμουνιστών του Υπουργείου Βιομηχανίας στις 9 Μάη 1964.
Οι διοργανωτές της εκδήλωσης έχουν φροντίσει επίσης να εορταστούν και τα γεννέθλια παιδιών που γεννήθηκαν την 14η Ιούνη και φέρουν το όνομα “Τσε”, ενώ θα λάβουν χώρα εκθέσεις φωτογραφίας και διαγωνισμός σκάκι το οποίο καθιέρωσε ο Γκεβάρα. Τις πρωϊνές ώρες στα σχολεία θα διοργανωθούν συζητήσεις και εργασίες με θέμα τον Τσε, ενώ επιστημονική ημερίδα θα φιλοξενήσει το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Felix Varela.
Σημειώνεται ότι η 14η Ιούνη είναι η γενέθλιος ημέρα και ενός άλλου, πολύ παλαιότερου, ήρωα της Κούβας, του Αντόνιο Μασέο. Ο Μασέο γεννήθηκε το 1845 και υπήρξε εκ των σπουδαιότερων προσωπικοτήτων του αγώνα για την κουβανική ανεξαρτησία.
Μετά την πρεμιέρα της στη Γαλλία, η μουσική συμφωνία του αργεντίνου συνθέτη Χούλιο Σεζάρ Πάρδο που φέρει το όνομα «Θάνατος και Αναγέννηση» θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Παρασκευή στην Σάντα Κλάρα.
Μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Prensa Latina, o Πάρδο εξέφρασε την σημασία να παρουσιαστεί το μουσικό έργο στην Κούβα, την χώρα που ο Τσε αγάπησε τόσο και πολέμησε για την ανεξαρτησία της.
Το έργο του αργεντίνου συνθέτη αναμένεται να παρουσιαστεί στις 14 Ιούνη, ημερομηνία γέννησης του Γκεβάρα, από σπουδαστές μουσικής κατά τη διάρκεια των εορτασμών για την 85η επέτειο της γέννησης του Επαναστάτη. Η συναυλία θα επαναληφθεί τις επόμενες ημέρες και στην Βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης στην πρωτεύουσα Αβάνα.
«Ο Τσε ανήκει στην ανθρωπότητα» σημείωσε ο Πάρδο, «και επιχειρώντας να προσεγγίσω τη μνήμη του με ταπεινότητα μέσω της μουσικής ήταν ένα είδος εξαιρετικά δυνατής προσωπικής σχέσης». Η συμφωνία «Θάνατος και Αναγέννηση» πρωτοπαίχτηκε, παρουσία 3000 θεατών και της κόρης του Τσε, Αλεϊδα Γκεβάρα, στις 19 Απρίλη 2012 στο θέατρο «Ιούλιος Βερν» της γαλλικής πόλης Αμιένς.
Ο Πάρδο θα ταξιδέψει στην Αβάνα για την πρεμιέρα της μουσική συμφωνίας συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της οργάνωσης αλληλεγγύης «Yes France» Σαρλί Μπουχανά και τον πρόεδρο της επιτροπής κουβανογαλλικής φιλίας της γαλλικής εθνοσυνέλευσης Αντρέ Σασέγν.
Ο συνθέτης Χούλιο Σεζάρ Πάρδο γεννήθηκε το 1940 στην Ουρουγουάη από αργεντίνους γονείς. Σπούδασε μουσική και από την ηλικία των 25 ετών μελετά και συνθέτει συμφωνική μουσική.
Ομιλία του Τσε σε εργάτες ζαχαροκάλαμων στην Σάντα Κλάρα, στις 28 Μάρτη 1961, είκοσι μόλις μέρες πριν την εισβολή του Κόλπου των Χοίρων.
Κάθε στιγμή πρέπει να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας: είμαστε σε πόλεμο, έναν ψυχρό πόλεμο όπως τον αποκαλούνε, έναν πόλεμο όπου δεν υπάρχει πρώτη γραμμή, ούτε συνεχής βομβαρδισμός, αλλά όπου οι δύο πλευρές – ο μικρός πρωταθλητής της Καραϊβικής και η τεράστια ιμπεριαλιστική ύαινα – έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο γνωρίζοντας ότι ένας απ’ τους δύο πρόκειται να καταλήξει νεκρός στη μάχη.
Οι βορειοαμερικανοί γνωρίζουν, το γνωρίζουν πολύ καλά, σύντροφοι, πως η νίκη της Κουβανικής Επανάστασης δεν θα είναι μια απλή ήττα για την αυτοκρατορία, ούτε ένας ακόμη κρίκος στη μακρυά αλυσίδα της ήττας που η πολιτική της ισχύος και της καταπίεσης τους ενάντια στου λαούς επιφέρει τα τελευταία χρόνια. Η νίκη της Κουβανικής Επανάστασης θα αποτελέσει μια χειροπιαστή απόδειξη, μπροστά σε όλη την Αμερική, πως οι λαοί είναι σε θέση να σηκώσουν κεφάλι, ότι μπορούν να σηκωθούν όρθιοι μόνοι τους μέσα στα δόντια του τέρατος. Θα σημάνει την αρχή του τέλους της αποικιοκρατικής ηγεμονίας στην Αμερική, κάτι που σημαίνει, την πραγματική αρχή του τέλους για το βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό.
Αυτός είναι ο λόγος που οι ιμπεριαλιστές δεν παραιτούνται, επειδή αυτός είναι ένας αγώνας μέχρι θανάτου. Αυτός είναι ο λόγος που δε μπορούμε να κάνουμε βήμα πίσω. Διότι την πρώτη στιγμή που θα οπισθοχωρίσουμε ένα βήμα, θα σημάνει την αρχή μιας μακράς αλυσίδας και για μας και θα καταλήξει με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει με τους κάλπικους ηγέτες και όλους τους λαούς που, σε συγκεκριμένη στιγμή της ιστορίας δεν αντιστάθηκαν στη θέληση της αυτοκρατορίας.
Γι’ αυτό πρέπει να πάμε μπροστά, βάλλοντας ακούραστα κατά του Ιμπεριαλισμού. Απ’ όλο τον κόσμο έχουμε να πάρουμε μαθήματα. Η δολοφονία του Λουμούμπα πρέπει να γίνει μάθημα για όλους μας. Η δολοφονία του Πατρίς Λουμούμπα αποτελεί παράδειγμα για το τι είναι ικανή να κάνει η αυτοκρατορία όταν ο αγώνας ενάντια σε αυτήν γίνεται με σταθερό τρόπο. Ο Ιμπεριαλισμός πρέπει να χτυπηθεί στο πρόσωπο και μία και δύο φορές και μετά πάλι, σε μια ατέλειωτη σειρά χτυπημάτων. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για τους λαούς ώστε να αποκτήσουν την πραγματική τους ανεξαρτησία.
Ποτέ βήμα πίσω, ποτέ στιγμή αδυναμίας! Και κάθε φορά που οι περιστάσεις ενδέχεται να μας βάλουν στον πειρασμό να σκεφτούμε πως θα ήταν καλύτερα εάν δεν πολεμούσαμε ενάντια στην αυτοκρατορία, ας σκεφτούμε, ο καθένας απο εμάς, τη μακρυά αλυσίδα των βασανισμών και των θανάτων που πέρασε ο κουβανικός λαός προκειμένου να αποκτήσει την ανεξαρτησία του. Ας σκεφτούμε όλοι μας τους διωγμούς των αγροτών, τις δολοφονίες των εργατών, τις απεργίες που διαλύθηκαν από την αστυνομία, όλα αυτά τα είδη της ταξικής καταπίεσης που έχουν τώρα εξαφανιστεί πλήρως από την Κούβα… Και, επιπλέον, ας αντιληφθούμε καλά πως κερδίζεται η νίκη με την προετοιμασία του λαού, με την ενίσχυση της επαναστατικής του συνείδησης στη δημιουργία ενότητας, απαντώντας σε κάθε προσπάθεια εκφοβισμού και επιθετικότητας με τα τουφέκια μας στην πρώτη γραμμή. Έτσι κερδίζεται…
Πρέπει να θυμόμαστε και να επιμένουμε συνέχεια στο εξής: Η νίκη του κουβανικού λαού δε μπορεί ποτέ να έρθει μόνο μέσω της εξωτερικής βοήθειας, παρότι είναι επαρκής και γεναιόδωρη, παρά την σπουδαία και ισχυρή αλληλεγγύη που μπορεί να επιδείξουν (απέναντι μας) οι λαοί του κόσμου. Διότι, ακόμη και με την σπουδαία αλληλεγγύη όλων των λαών προς στον Πατρίς Λουμούμπα και το λαό του Κονγκό, εάν λείπουν οι αναγκαίες συνθήκες στο εσωτερικό της χώρας, όταν οι ηγέτες αποτυγχάνουν να αντιληφθούν πως να αντεπιτεθούν χωρίς οίκτο ενάντια στον Ιμπεριαλισμό, όταν κάνουν πισωγυρίσματα, χάνουν τον αγώνα. Και δεν τον έχασαν μόνο για λίγα χρόνια, αλλά ποιός ξέρει για πόσα χρόνια! Αυτό αποτέλεσε ένα μεγάλο πισωγύρισμα για όλους τους λαούς.
Αυτό είναι που πρέπει να γνωρίζουμε καλά, ότι η νίκη της Κούβας έγκειται, όχι στους σοβιετικούς πυραύλους, ούτε στην αλληλεγγύη του σοσιαλιστικού κόσμου, ούτε στην αλληλεγγύη του κόσμου ολόκληρου. Η νίκη της Κούβας έγκειται στην ενότητα, την εργατικότητα και το πνεύμα αυτοθυσίας του λαού της.
Το Μαυσωλείο του Τσε Γκεβάρα (Mausoleo Che Guevara) είναι μνημείο στην πόλη της Σάντα Κλάρα. Είναι ο τελικός τόπος ταφής των οστών του Τσε και άλλων 29 συντρόφων του που δολοφονήθηκαν στη Βολιβία το 1967. Στην είσοδο του μαυσωλείου δεσπόζει το επιβλητικό, ύψους περίπου 7 μέτρων, μπρούντζινο άγαλμα του Κομαντάντε με το όπλο ανα χείρας. Το άγαλμα τοποθετήθηκε έτσι ούτως ώστε να κοιτά προς το νότο, δηλαδή προς τη Λατινική Αμερική, ως συμβολισμός του οράματος του Τσε για μια παναμερικανική επανάσταση ενάντια στον Ιμπεριαλισμό. Σε ανάγλυφα παρουσιάζονται στιγμές της ζωής και δράσης του Γκεβάρα ενώ το τελευταίο του γράμμα προς τον Φιντέλ Κάστρο είναι ολόκληρο χαραγμένο σε ειδική επιγραφή.
Η κατασκευή του Μαυσωλείου άρχισε πολύ πριν ανακαλυφθεί ο κρυφός τάφος του Τσε στη βολιβιανή ύπαιθρο. Οι κατασκευές, για τις οποίες εργάστηκαν εθελοντικά (πέραν των συνεργείων) εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της πόλης, ξεκίνησαν το 1982 και ολοκληρώθηκαν το 1988 όταν και έγιναν τα εγκαίνια του μνημείου. Η φήμη του Μαυσωλείου παρ’ όλα αυτά, ως τόπος επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο, ξεκινά στα μέσα του 1997 όταν και μεταφέρθηκαν εκεί τα οστά του Τσε Γκεβάρα που ανακαλύφθηκαν απο επιστήμονες στο Βαλεγκράντε της Βολιβίας.
Στις 17 Οκτώβρη 1997 η πόλη της Σάντα Κλάρα, παρουσία χιλιάδων κουβανών και της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, υποδέχθηκαν τα ξύλινα φέρετρα με τα λείψανα του Τσε και άλλων έξι συντρόφων του. Την ίδια μέρα ο Φιντέλ Κάστρο έβγαλε επικήδειο λόγο στη μνήμη του συντρόφου και συναγωνιστή του, σειρήνες ήχησαν σε όλες τις πόλεις του νησιού και 21 κανονιοβολισμοί έλαβαν χώρα σε Σάντα Κλάρα και Αβάνα.
Τα επόμενα τρία χρόνια ενταφιάστηκαν στο Μαυσωλείο τα οστά 23 συνολικά ανταρτών που ανακαλύφθηκαν σε ομαδικούς τάφους στη Βολιβία. Ακολουθεί ο πλήρης κατάλογος των ανταρτών που έχουν ταφεί στο Μαυσωλείο:
Σε διάστημα 12 ετών, απ’ το 1997 έως το 2009, υπολογίζεται ότι το Μαυσωλείο επισκέπτηκαν περίπου 3.5 εκατομμύρια άνθρωποι απο 100 διαφορετικές χώρες του κόσμου.
Το φέρετρο με τα οστά του Τσε, Σάντα Κλάρα, Οκτώβρης 1997.
ΣΑΝΤΑ ΚΛΑΡΑ – Η παρουσία του Κομαντάντε Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στην πόλη θα τιμηθεί με μια σειρά δραστηριοτήτων την 14η Ιούνη, επ’ ευκαιρία της 89ης επετείου της γέννησης του. Νωρίς το πρωί, 39 παιδιά και νέοι από δύο τοπικά σχολεία που φέρουν το όνομα του θρυλικού αντάρτη θα καταθέσουν στεφάνια στο Μαυσωλείο του Τσε.
ΑΒΑΝΑ – Με πλήθος εκδηλώσεων στο νησί της Επανάστασης τιμάται σήμερα η συμπλήρωση 86 χρόνων από τη γέννηση του Κομαντάντε Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Κέντρο των εκδηλώσεων αναμένεται να είναι, ως συνήθως, η πόλη της Σάντα Κλάρα όπου και βρίσκεται θαμένη η σωρός του αργεντίνου επαναστάτη. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην ημέρα τιμής στον Τσε κατέχει η κουβανική νεολαία, καθώς μαθητές από κάθε γωνιά της Κούβας θα ξεναγηθούν στο Μαυσωλείο της Σάντα Κλάρα, την τελευταία κατοικία του Γκεβάρα και των συντρόφων του από το αντάρτικο της Βολιβίας.
Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα © Guevaristas 