Ο Τσε επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το Νοέμβρη του 1960, ως επικεφαλής κουβανικής αντιπροσωπείας. Το Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα δημοσιεύει, σε ελληνική μετάφραση, ένα σπάνιο ντοκουμέντο που περιλαμβάνει τα πρακτικά των συνομιλιών μεταξύ του Τσε Γκεβάρα και του ηγέτη της Λ.Δ. της Κίνας Μάο Τσε Τουνγκ. Πηγή του κειμένου είναι τα Αρχεία του Κινεζικού Υπουργείου των Εξωτερικών (PRC FMA,  No. 202-00098-01).

19 Νοέμβρη 1960, 4:20 μμ – 6:30 μμ, Τζονγκ Ναν Χάι, Πεκίνο.

[ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΜΕΡΟΣ ‘Α ]

Μάο: Οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν την ύπαρξη εθνικής αστικής τάξης στην Κούβα. Είναι παρόμοια περίπτωση με αυτήν της Ιαπωνίας στην Κορέα και του βορειοανατολικού τμήματος της Κίνας (Μαντζουρία), όπως και με τη Γαλλία στο Βιετνάμ. Δεν επέτρεπαν στους ντόπιους την ανάπτυξη μεγαλύτερων εργοστασιακών μονάδων.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτό το φαινόμενο μοιάζει με αυτό που συνέβη στη Λατινική Αμερική. Προκειμένου να καταστρέψει τις φεουδαρχικές δυνάμεις, ο Ιμπεριαλισμός ενίσχυσε τις εθνικές αστικές τάξεις. Η εθνική μπουρζουαζία ζήτησε πιθανόν για αύξηση του φόρου στις εισαγωγές. Αλλά αυτή (η εθνική μπουρζουαζία) δεν υποστήριξε το εθνικό συμφέρον – στην πραγματικότητα ταυτίστηκε με τον Ιμπεριαλισμό.

Μάο: Έχω μια ερώτηση. Σχετίζεται η βραζιλιάνικη βιομηχανία του χάλυβα με αμερικανικά κεφάλαια;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Βασικές μεταλλουργικές βιομηχανικές μονάδες της Βραζιλίας κατασκευάστηκαν με αμερικανικά κεφάλαια.

Ζου Ενλάι: Τι ποσοστό διαθέτουν τα αμερικανικά κεφάλαια; Η Βραζιλία παράγει 1.6 εκατομμύρια τόνους χάλυβα (ετησίως).

ΓΚΕΒΑΡΑ: Το συνολικό ποσό του κεφαλαίου για το μεγαλύτερο εργοστάσιο της Βραζιλίας δεν είναι ξεκάθαρο. Αλλά, σε τεχνολογικό επίπεδο, βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στις ΗΠΑ. Η Βραζιλία είναι μια μεγάλη χώρα και παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει επί της ουσίας σημαντική διαφορά μεταξύ αυτής και άλλων λατινοαμερικανικών χωρών.

Μάο: Έχω μια άλλη ερώτηση. Σας πήρε περισσότερα από δύο χρόνια, απ’ την στιγμή που φτάσατε στην Κούβα, για να φτάσετε στην τελική νίκη. Ενώσατε τους χωρικούς και κερδίσατε. Υπάρχει καμία πιθανότητα να ακολουθήσουν και άλλες λατινοαμερικάνικες χώρες αυτό το μοντέλο (της επανάστασης);

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η ερώτηση αυτή δεν μπορεί να απαντηθεί με γενικότητες. Πράγματι, έχετε περισσότερη εμπειρία και πείρα στην ανάλυση τέτοιων ζητημάτων σε σχέση με μας. Κατά τη γνώμη μου, η Κούβα αντιμετώπισε μια (αντικειμενικά) δυσκολότερη κατάσταση σε σχέση με άλλες λατινοαμερικάνικες χώρες. Υπήρχε, παρ’ όλα αυτά, ένας μόνο θετικός (για ‘μας) παράγοντας: πετύχαμε τη νίκη εκμεταλλευόμενοι την απροδεξία των ιμπεριαλιστών. Οι ιμπεριαλιστές δεν εστίασαν τις δυνάμεις τους στο να μας αντιμετωπίσουν. Πίστεψαν πως ο Φιντέλ θα τους ζητούσε δάνεια μετά τη νίκη και θα συνεργάζονταν μαζί τους. (Σε αντίθεση με αυτό) η απαρχή μιας επανάστασης σε άλλες λατινοαμερικάνικες χώρες θα αντιμετώπιζε παρόμοιο κίνδυνο με αυτόν της Γουατεμάλα – την στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ με χρήση πεζοναυτών.

Μάο: Υπάρχουν διαφορές στην εσωτερική κατάσταση των διαφόρων λατινοαμερικανικών χωρών;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Πολιτικά μιλώντας, υπάρχουν (διαφορές). Αλλά σε κοινωνικό επίπεδο, όλες αυτές οι χώρες ανήκουν σε δύο με τρεις κατηγορίες. Σε τρείς χώρες υπάρχει συνεχιζόμενη ένοπλη διαμάχη. Στην Παραγουάη, τη Νικαράγουα και τη Γουατεμάλα.

Μάο: Οι ΗΠΑ τώρα έχουν στρέψει το βλέμμα τους στη Γουατεμάλα και τη Νικαράγουα.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Στην Κολομβία και το Περού αναδεικνύεται η πιθανότητα (δημιουργίας) μεγάλου λαϊκού επαναστατικού κινήματος.

Μάο: Στο Περού η πλειοψηφία του λαού χρειάζεται γη (για καλλιέργεια). Στην Κολομβία επίσης.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η περίπτωση του Περού είναι ενδιαφέρουσα. (Εκεί) υπήρχε πάντα η παράδοση ενός πρωτόγονου κομμουνισμού. Οι ισπανοί, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας τους, έφεραν την φεουδαρχία και την σκλαβιά. Αλλά ο πρωτόγονος κομμουνισμός δεν έσβησε. Αντιθέτως, διασώζεται μέχρι σήμερα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα κέρδισε τις εκογές στο Κούζκο. Αυτός ο αγώνας (για τη νίκη των κομμουνιστών στις εκλογές) συνδιάζεται με αγώνα φυλετικό. Πολλοί αυτόχθονες ινδιάνοι ζούνε στο Περού, όμως μόνο λευκοί και οι λευκο-ινδιάνοι “μεστίζος” δικαιούνται να κατέχουν γη.

Μάο: Ο ντόπιος πληθυσμός είναι περίπου 9 με 10 εκατομμύρια, ενώ οι ισπανοί (σ.σ: εννοεί τους λευκούς) υπολογίζονται σε μόνο δέκα χιλιάδες.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτοί οι αριθμοί ενδέχεται να είναι υπερβολικοί. Το Περού έχει πληθυσμό 12 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 10 είναι ντόπιοι και τα 2 λευκοί (Ισπανοί).

Μάο: (Το Περού) μοιάζει με τη Νότιο Αφρική. Η Νότιος Αφρική έχουν μόνο 3 εκατομμύρια βρετανούς.

Ζου Ενλάϊ: Υπάρχουν 3 εκατομμύρια βρετανοί, ένα εκατομμύριο ολλανδοί, ένα εκατομμύριο μιγάδες, 8 εκατομμύρια μαύροι και μισό εκατομμύριο ινδοί. Οι άνθρωποι των τελευταίων δύο φυλών ζουν στις πλέον άθλιες συνθήκες. Μόνο οι λευκοί έχουν δικαίωμα ψήφου.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Στο Περού υπάρχει ακόμη καθεστώς σκλαβιάς. Η πώληση γης συνοδεύεται συνήθως με πώληση και ανθρώπων (σκλάβων).

Ζου Ενλάϊ: Όπως στο Θιβέτ παλαιότερα.

Μάο: Η κατάσταση στην Κολομβία είναι κάπως διαφορετική, έτσι δεν είναι;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Το φεουδαρχικό σύστημα στην Κολομβία είναι πιο αδύναμο αλλά στην χώρα έχει ισχυρή παρουσία η Καθολική Εκκλησία. Οι γεωκτήμονες και η Εκκλησία συντάσσονται με τις ΗΠΑ. Οι αυτόχθονες ινδιάνοι είναι φτωχοί, αλλά όχι σκλάβοι. Στην Κολομβία δραστηριοποιούνταν αντάρτικες δυνάμεις αλλά τώρα έχουν σταματήσει να πολεμούν.

Μάο: Διατηρεί η Κούβα διπλωματικές σχέσεις με άλλες λατινοαμερικάνικες χώρες;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αρκετές χώρες συνωμότησαν μεταξύ τους και σκλήρυναν την στάση τους έναντι της Κούβας, όπως η Αϊτή, η Δομινικανή Δημοκρατία και η Γουεταμάλα. Η Κολομβία, το Ελ Σαλβαδόρ και η Ονδούρα απο κοινού ανακοίνωσαν πως ο κουβανός πρέσβης είναι persona non grata (ανεπιθύμητος). Η Βραζιλία απέσυρε τον πρέσβη της, για διαφορετικό όμως λόγο.

Ζου Ενλάϊ: Επομένως πρόκειται για 7 χώρες.

Μάο: Σε αυτήν την περίπτωση η Κούβα διατηρεί (διπλωματικές σχέσεις) με τις περισσότερες χώρες: 19 μείον τις 7 μας κάνουν 12.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η Κούβα δεν διατηρεί (διπλωματικές) σχέσεις με τις πρώτες τρεις (σ.σ: Αϊτή, Δομ. Δημοκρατία, Γουατεμάλα). Στις άλλες τέσσερις (σ.σ: Κολομβία, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα και Βραζιλία) υπάρχουν διπλωματικοί εκπρόσωποι, αλλά όχι κουβανός πρεσβευτής. Για τους Κουβανούς το να ταξιδέψουν στη Βραζιλία είναι σαν να πηγαίνουν στην άλλη πλευρά του λεγόμενου “σιδηρούν παραπετάσματος”.

Μάο: Ποιά είναι η φύση των πολέμων στη Γουατεμάλα και τη Νικαράγουα; Πρόκειται περί πάλης των λαών;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Δε μπορώ να σας δώσω ακριβή απάντηση. Η αίσθηση μου είναι ότι ο πόλεμος στη Γουατεμάλα εμπεριέχει στοιχεία λαϊκής πάλης (του λαού) ενώ στη Νικαράγουα είναι ένας τυπικός πόλεμος […] Αυτή είναι μια αντικειμενική άποψη.

Μάο: Σχετίζονται τα γεγονότα στη Γουατεμάλα με τον Άρμπενς;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Πρόλαβα να δω την διακύρηξη του Άρμπενς πρωτού αναχωρήσω για την Κίνα. Η Επανάσταση εκεί έχει λαϊκά χαρακτηριστικά.

Μάο: Βρίσκεται στην Κούβα τώρα ο Άρμπενς;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ναι, στην Κούβα.

Μάο: Έχει ταξιδέψει στην Κίνα και την Σοβιετική Ένωση. Είναι ενδιαφέρον άνθρωπος.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Τον εμπιστευόμαστε. Έκανε λάθη στο παρελθόν, αλλά είναι έντιμος και πρέπει να τον εμπιστευόμαστε.

(Η συζήτηση διακόπτεται)

(Ο Μάο Τσε Τουνγκ προσκάλεσε τα μέλη της κουβανικής αποστολής σε δείπνο. Ακολούθησε, μεταξύ άλλων, ο εξής διάλογος όπως καταγράφτηκε στα επίσημα πρακτικά).

Ζου Ενλαϊ: Διάβασα την περίληψη του πρόσφατου άρθρου σας της 5ης Οκτώβρη (σ.σ: αναφέρεται στο άρθρο του Τσε που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Verde Olivo και αναφέρεται στην επαναστατική ιδεολογία στην Κούβα) και τα ζητήματα που θέσατε. Θα μπορούσατε να θεωρηθείτε διανοούμενος.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Είμαι (ακόμη) μακριά απ’ το να θεωρούμαι διανοούμενος.

Μάο: Είστε όμως συγγραφέας. Και γω επίσης διάβασα την περίληψη του άρθρου σας και συμφωνώ πολύ με το σκεπτικό σας. (Το άρθρο) Θα μπορούσε να επηρεάσει εξελίξεις στη λατινική Αμερική.

Ζου Ενλαϊ: Έχετε φέρει μαζί σας το πλήρες κείμενο;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Θα προσπαθήσω να το βρω.

Μάο: Έχετε θέσει τρία βασικά θέματα στο άρθρο σας: Οι λαοί μπορούν να νικήσουν τους αντεπαναστάτες. Δεν χρειάζεται να περιμένουν μέχρι να είναι όλες οι συνθήκες ώριμες για να ξεκινήσουν μια επανάσταση. Ποιό ήταν το τρίτο ζήτημα;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Το τρίτο ζήτημα είναι ότι στη Λατινική Αμερική το βασικό καθήκον του αγώνα βρίσκεται στις αγροτικές περιοχές.

Ζου Ενλαϊ: Είναι πολύ σημαντικό να συνδέεις την επανάσταση με τις αγροτικές, επαρχιακές περιοχές.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Έχουμε δώσει μεγάλο βάρος σε αυτό.  

Ο Τσε επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το Νοέμβρη του 1960, ως επικεφαλής κουβανικής αντιπροσωπείας. Το Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα δημοσιεύει, σε ελληνική μετάφραση, ένα σπάνιο ντοκουμέντο που περιλαμβάνει τα πρακτικά των συνομιλιών μεταξύ του Τσε Γκεβάρα και του ηγέτη της Λ.Δ. της Κίνας Μάο Τσε Τουνγκ. Πηγή του κειμένου είναι τα Αρχεία του Κινεζικού Υπουργείου των Εξωτερικών (PRC FMA,  No. 202-00098-01).

19 Νοέμβρη 1960, 4:20 μμ – 6:30 μμ, Τζονγκ Ναν Χάι, Πεκίνο.

Μάο: Καλωσορίζουμε την κουβανική αντιπροσωπεία.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Είναι μεγάλη μας ευχαρίστηση η ευκαιρία να συναντήσουμε προσωπικά τον πρόεδρο Μάο. Τιμούμε πάντα τον πρόεδρο στους αγώνες μας. Είμαστε επίσημη αντιπροσωπεία, εκπροσωπώντας την Κούβα, όμως μέλη της αντιπροσωπείας μας προέρχονται απο τέσσερα διαφορετικά έθνη.

Μάο: Εσείς είστε αργεντινός.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Γεννημένος στην Αργεντινή.

Μάο: Από ποιές χώρες προέρχονται τα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας σας;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ο Μαλντονάλντο είναι απ’ το Εκουαδόρ, ο Λακάστ είναι χιλιανός, εγώ γεννήθηκα στην Αργεντινή και όλοι οι υπόλοιποι είναι γεννημένοι στην Κούβα. Παρόλο που ορισμένοι απο μας δεν γεννηθήκαμε στην Κούβα, ο κουβανικός λαός δεν δυσανασχετεί επειδή δεν είμαστε απο εκεί. Υπερασπιζόμαστε πραγματικά την Κουβανική Επανάσταση. Ο Φιντέλ (Κάστρο) εκπροσωπεί τα “θέλω” όλων των λατινοαμερικάνων.

Μάο: Είστε διεθνιστές.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Οι διεθνιστές της Λατινικής Αμερικής.

Μάο: Οι λαοί της Ασίας, της Αφρικής και όλος ο σοσιαλιστικός κόσμος σας υποστηρίζει. Πέρυσι επισκεπτήκατε ορισμένες ασιατικές χώρες, έτσι δεν είναι;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ορισμένες χώρες όπως την Ινδία, το Σιάμ (Ταϊλάνδη), την Ινδονησία, Μπούρμα, Ιαπωνία και Πακιστάν.

Μάο: Εκτός απ’ την Κίνα, είχατε πάει σε όλες τις μεγάλες ασιατικές χώρες.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτός είναι και ο λόγος που βρίσκομαι σήμερα στην Κίνα.

Μάο: Καλωσήρθατε.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η εσωτερική κατάσταση (σ.σ: εννοεί στην Κούβα) δεν είχε ακόμη σταθεροποιηθεί όταν ταξίδευα στο εξωτερικό πέρυσι και ως εκ τούτου είμασταν προσεκτικοί στις επαφές μας με τον έξω κόσμο. Σε αντίθεση με τώρα που τα πράγματα στο εσωτερικό έχουν σταθεροποιηθεί.

Μάο: Η διεθνής κατάσταση σήμερα είναι καλύτερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Το έθνος μας είναι ενωμένο αλλά καθημερινά οι Ιμπεριαλιστές καρτερούν να μας διχάσουν.

Μάο: Εκτός απ’ τους εργάτες και τους χωρικούς, με ποιούς άλλους ενωθήκατε (σ.σ: ως επαναστατική κυβέρνηση).

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η κυβέρνηση μας εκπροσωπεί εργάτες και χωρικούς αγρότες. Στην χώρα μας υπάρχει ακόμα μια ισχνή μεσοαστική τάξη (σ.σ: χρησιμοποιεί τη λέξη “bourgeoisie”, μπουρζουαζία) η οποία διατηρεί φιλικές σχέσεις με την κυβέρνηση μας και συνεργάζεται με μας.

Μάο: Δεν υπάρχει εθνική αστική τάξη;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η εθνική αστική τάξη ήταν κυρίως εισαγωγείς. Τα συμφέροντα τους ήταν αλληλένδετα με τον Ιμπεριαλισμό και ήταν εναντίον μας. (Αυτός είναι ο λόγος) που τους καταστρέψαμε, και οικονομικά και πολιτικά.

Μάο: Δεν θα έπρεπε να λογίζονται ως εθνική μπουρζουαζία.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ορισμένοι ήταν απόλυτα εξαρτημένοι απ’ τον Ιμπεριαλισμό. Ο Ιμπεριαλισμός τους έδωσε κεφάλαια, τεχνολογία και αγορές. Παρ’ ότι ζούσαν στην χώρα τους, τα συμφέροντα τους ήταν αλληλένδετα με τον Ιμπεριαλισμό, όπως για παράδειγμα οι έμποροι ζάχαρης.

Μάο: Επιχειρηματίες ζάχαρης.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ναι, ήταν. Τώρα το εμπόριο ζάχαρης έχει εθνικοποιηθεί.

Μάο: Βασικά έχετε απαλλοτριώσει όλα τα αμερικανικών συμφερόντων κεφάλαια (στην Κούβα).

ΓΚΕΒΑΡΑ: Όλα. Πιθανόν κάποια κεφάλαια να έχουν διαφύγει (της κοινωνικοποίησης). Αλλά αυτό δεν συνέβη γιατί δεν το θέλουμε εμείς.

Μάο: Προσφέρατε αποζημίωση μετά τις απαλλοτριώσεις;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Εάν (μια επιχείρηση ζάχαρης) αγόραζε περισσότερους από τρία εκατομμύρια τόνους ζάχαρης απο μας (πριν την απαλλοτρίωση), μπορούσαμε να προσφέρουμε κάποια αποζημίωση της ταξης του 5% μέχρι 25% (της αξίας της ζάχαρης που είχε αγοραστεί). Κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με την κατάσταση στην Κούβα ίσως να έβρισκε δύσκολο να κατανοήσει την ειρωνεία που ενυπάρχει σε αυτήν την πολιτική.

Μάο: Το να ανέχεσαι προσωρινά την παρουσία ορισμένων ιμπεριαλιστικών επιχειρήσεων είναι στρατηγικά αποδεκτό. Και εμείς επίσης έχουμε λίγες εδώ.

Ζου Ενλάϊ (Πρωθυπουργός): Όπως για παράδειγμα η HSBC της οποίας η παρουσία είναι μόνο συμβολική.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Η ύπαρξη καναδικών τραπεζών στην Κούβα είναι όπως η HSBC εδώ.

Μάο: Θα πρέπει να ενώσετε τους εργάτες και τους αγρότες, δηλαδή την πλειοψηφία (του λαού).

ΓΚΕΒΑΡΑ: Μέρος της αστικής τάξης τάχθηκε εναντίον μας και εντάχθηκε στο στρατόπεδο του αντιπάλου.

Μάο: Αυτοί που είναι εναντίον σας είναι εχθροί σας. Έχετε κάνει εξαιρετική δουλειά στην αντιμετώπιση των αντεπαναστατών.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Οι αντεπαναστάτες οργάνωσαν επιθετικές ενέργειες. Για παράδειγμα, ορισμένες φορές κατέλαβαν ορισμένα νησιά, αλλά τους εκμηδενίσαμε σύντομα. Δεν ήταν τίποτα ανησυχητικό. Εκτελέσαμε τους αρχηγούς τους όταν τους συλλάβαμε. Ο εξοπλισμός τους είχε προέλθει όλος από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μάο: Έχετε συλλάβει επίσης αρκετούς αμερικανούς.

ΓΚΕΒΑΡΑ: (Αυτοί) δικάστηκαν και εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού.

Ζου Ενλαϊ (Πρωθυπουργός): Η αμερικανική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε και σεις απαντήσατε.

Μάο: Είστε ακλόνητοι. Να είστε σταθεροί μέχρι τέλους, αυτή είναι η ελπίδα της επανάστασης και ο Ιμπεριαλισμός θα βρεθεί σε (ακόμη) μεγαλύτερη δυσκολία. Αλλά εάν αμφιταλαντευτείτε και συνθηκολογήσετε, ο Ιμπεριαλισμός θα βρει ευκολότερο τρόπο να σας αντιμετωπίσει.

ΓΚΕΒΑΡΑ: Στην πρώτη φάση της Επανάστασης μας, ο Φιντέλ πρότεινε έναν τρόπο για να λύσουμε το ζήτημα της δημόσιας κατοικίας, επειδή η κυβέρνηση φέρει την ευθύνη να έχει ο καθένας (πολίτης) σπίτι. Κατασχέσαμε ιδιοκτησίες ανθρώπων που κατείχαν μεγάλα σπίτια και τα μοιράσαμε στο λαό. Οι μικροιδιοκτήτες κράτησαν τα δικά τους σπίτια.

Μάο: Και έπειτα; 

ΓΚΕΒΑΡΑ: Τώρα βρισκόμαστε σε ένα δεύτερο στάδιο της Επανάστασης, όπως το να δώσουμε ένα τέλος στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Παρακολουθώντας στενά την κατάσταση τόσο στο εσωτερικό (της Κούβας) όσο και διεθνώς, εργαζόμαστε ώστε να εδραιώσουμε την κυβέρνηση μας: να εξαλείψουμε τον αναλφαβητισμό και την ανεργία (η οποία βρίσκεται σε πολύ προχωρημένη κατάσταση), αναπτύσσοντας ταυτόχρονα τον τομέα της βιομηχανίας και επεκτείνοντας την αγροτική μεταρρύθμιση.

Μάο: Εξαιρετικά. Έχετε επηρεάσει την (κατάσταση στη) Λατινική Αμερική, ακόμη και την Ασία και την Αφρική. (Οι λαοί) θα επηρεαστούν όσο συνεχίζετε να τα πηγαίνετε καλά. 

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ιδιαιτέρως τη Λατινική Αμερική.

Μάο: Η λατινοαμερικάνικη εθνική αστική τάξη φοβάται τον σοσιαλισμό. Για ένα διάστημα δεν θα έπρεπε να βιαστείτε να κάνετε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Μια τέτοια προσέγγιση θα έκανε καλό στο να κερδίσετε (με το μέρος σας) μικροαστικά στρώματα της Λατινικής Αμερικής. Μετά τη νίκη (σ.σ: εννοεί της επανάστασης στην Κίνα) οι επιχειρήσεις που ελέγχονταν από τη Γερμανία, την Ιταλία και την Κίνα εθνικοποιήθηκαν, κάτι που επέτρεψε στο κράτος να κατέχει το 80% του βιομηχανικού κεφαλαίου της χώρας. Παρά το γεγονός ότι η εθνική αστική τάξη κατείχε μόλις 20% του συνολικού βιομηχανικού κεφαλαίου, είχε υπό την εργοδοσία της περισσότερους από 1 εκατομμύριο εργαζόμενους και κατείχε τον έλεγχο του εμπορικού δικτύου. Μας πήρε περίπου 7 χρόνια να λύσουμε αυτό το ζήτημα…

ΓΚΕΒΑΡΑ: Θα πρέπει να παραδειγματιστούμε από την εμπειρία άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και άλλων σοσιαλιστικών κρατών. 

ΤΕΛΟΣ ‘Α ΜΕΡΟΥΣ. 

Φωτογραφίες από ταξίδια του Τσε ανά τον κόσμο ως υπουργού βιομηχανίας της επαναστατικής κυβέρνησης της Κούβας. Περιλαμβάνονται φωτογραφίες του με τους Μάο Τσε Τουνγκ, Νικίτα Χρουστσώφ, Τίτο, Νεχρού, Γκαμάλ Νάσερ, Γιούρι Γκαγκάριν, Σαλβαδόρ Αλιέντε, Κιμ Ιλ-Σουνγκ, Ζαν Πωλ Σαρτρ, Ιάνιο Κουάντρος και άλλους. 

κλίκ γιά μεγέθυνση

Ο Τσε Γκεβάρα συνομιλεί στην αίθουσα της ολομέλειας του ΟΗΕ με τους πρέσβεις της ΕΣΣΔ και της Κούβας. Φωτο: Bettmann/Corbis.

Συνάντηση με τον ηγέτη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Μάο Τσε Τουνγκ, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη μεγάλη ασιατική χώρα.