Δολοφονία Τζων Φ. Κένεντι: Συκοφαντούν την Κούβα και τον Τσε, συσκοτίζουν την αλήθεια

Σήμερα, 22 Νοέμβρη, συμπληρώνονται 50 χρόνια απ’ τη δολοφονία του 35ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στο Ντάλας του Τέξας. Πρόκειται για μια απ’ τις πλέον περίεργες περιπτώσεις δολοφονιών που ακόμη και σήμερα προκαλεί ερωτηματικά – Ποιός και γιατί ήθελε τον πρόεδρο νεκρό; Στα 50 χρόνια που μεσολάβησαν απ’ το περιστατικό στο Ντάλας έχουν παρουσιαστεί δεκάδες θεωρίες που επιχείρησαν να δώσουν απαντήσεις. Ως γνωστόν, η σύλληψη του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ ως υπεύθυνου για τη δολοφονία Κένεντι δεν αρκούσε – μάλλον δε περιέπλεξε το κουβάρι της όλης υπόθεσης. Ο Όσβαλντ δολοφονήθηκε δύο μέρες αργότερα απ’ τον Τζακ Ρούμπι ο οποίος δικαιολόγησε την πράξη του ως εκδίκηση για τη δολοφονία του Κένεντι. Ο Ρούμπι πέθανε το 1967 στη φυλακή, έχοντας καταδικαστεί εις θάνατον.

Η επίσημη εκδοχή για τη δολοφονία του προέδρου Τζ.Κένεντι είναι αυτή της Επιτροπής Γουόρεν που συνέστησε ο διάδοχος του στην προεδρία, Λίντον Τζόνσον. Σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής (Σεπτέμβρης 1964) ο Όσβαλντ έδρασε μόνος, όπως και ο Τζακ Ρούμπι, επομένως επρόκειτο για μεμονωμένες πράξεις που δεν αποκρύπτουν βαθύτερα αίτια η δίκτυο συνομωσίας. Αντίθετα με την Επιτροπή Γουόρεν, η Επιτροπή για τη διερεύνηση Πολιτικών Δολοφονιών της Βουλής των Αντιπροσώπων (HSCA) που μελέτησε τις δολοφονίες Κένεντι και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το γεγονός στο Ντάλας μόνο τυχαίο δεν ήταν και ότι υποκρύπτεται συνωμοσία. Η ταινία “JFK” (1992), σκηνοθεσίας του Όλιβερ Στόουν, η οποία βασίζεται σε γενικές γραμμές στο πόρισμα της HSCA, αφήνει να εννοηθεί ότι ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζονσον ενδέχεται να αποτελούσε μέρος μιας ευρύτερης συνωμοσίας για να βγει απ’ τη μέση ο Κένεντι.

Οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί – και εναντιώνονται ουσιαστικά στην επίσημη εκδοχή της Επιτροπής Γουόρεν – είναι πολλές. Άλλες κάνουν λόγο για ενεργό ρόλο της CIA και των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, άλλες θέτουν στο στόχαστρο την οικονομική μαφία και το οργανωμένο έγκλημα της εποχής, άλλες ρίχνουν προσωπικά την ευθύνη στον ίδιο τον Λίντον Τζόνσον και άλλες σε μυστικές υπηρεσίες άλλων χωρών.

Στο παρόν άρθρο δεν θα ασχοληθούμε με το σύνολο όλων των θεωριών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τη δολοφονία Κένεντι – θα ασχοληθούμε μονάχα για την ανυπόστατη κατηγορία που κύκλοι των ΗΠΑ έχουν εξαπολύσει ενάντια στην Κούβα. Πρόκειται για κατηγορία που, όχι μόνο δε βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία, αλλά προσπαθεί να συσκοτίσει το ρόλο των ενδοιμπεριαλιστικών-ενδοκαπιταλιστικών διαφορών που επικρατούσαν στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’60, με απώτερο σκοπό να ρίξει το φταίξιμο στην κουβανική κυβέρνηση.

Εκ των πρώτων που ανακίνησε την ανόητη αυτή σκευωρία ενάντια στην κουβανική κυβέρνηση ήταν – όλως τυχαίως – ο ίδιος ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον. Μιλώντας σε αμερικανούς δημοσιογράφους το 1968 ο Τζόνσον εξέφρασε την άποψη ότι ο Φ.Κάστρο ήθελε να εκδικηθεί τον Κένεντι για τις εκατοντάδες απόπειρες δολοφονίας που η CIA είχε σχεδιάσει ενάντια στον κουβανό επαναστάτη. Μόνο που οι απόπειρες αυτές είχαν ξεκινήσει επί προεδρίας Άιζενχάουερ, δηλαδή απ’ τον αρκετά συντηρητικότερο προκάτοχο του Κένεντι. Ο Τζόνσον ουδέποτε παρουσίασε απτά στοιχεία των κατηγοριών του ενάντια στον Φιντέλ, ενώ το πόρισμα της Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ (HSCA) αναφέρει ξεκάθαρα: “Η Επιτροπή πιστεύει, βασιζόμενη στα δεδομένα που υπάρχουν διαθέσιμα, πως η κουβανική κυβέρνηση δεν είχε συμμετοχή στη δολοφονία του προέδρου Κένεντι” (http://www.archives.gov/research/jfk/select-committee-report/part-1c.html).

Να δώσουμε όμως το λόγο στον ίδιο το Φιντέλ Κάστρο. Ακολουθούν τα λόγια του Κομαντάντε κατά τη διάρκεια συνέντευξης στις 28 Φεβρουαρίου 1988 στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο NBC (Πηγή: Castro Speech Database, Interview with Maria Shriver, Rep. Date 19880303):

Δημοσιογράφος: Υπάρχουν θεωρίες εδώ και χρόνια που λένε ότι γνωρίζατε για τα σχέδια δολοφονίας (του Κένεντι) στις αρχές του ’60, ότι θεωρήσατε τον πρόεδρο Κένεντι υπεύθυνο και πως εσείς αναμειχθήκατε στη δολοφονία του. Είχατε οποιαδήποτε σχέση με αυτό;

Φιντέλ: Δε μπορώ να απαντήσω τέτοιου είδους ερώτηση διότι αδυνατώ να δεχθώ τέτοια κατηγορία. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι το εξής. Καταρχάς, το να σχεδιάσουμε μια τέτοια πράξη ενάντια στον πρόεδρο των ΗΠΑ ήταν μια ανεύθυνη, παλαβή πράξη. Θεωρώ ότι θα ήταν εξεζητημένο να πιστεύετε πως ένας υπεύθυνος ηγέτης, ένας επαναστάτης που έχει συναίσθηση των ευθυνών του, θα επέλεγε μια τέτοια πράξη τρέλας, διότι για πολιτική τρέλα πρόκειται. Δεν είναι απλά μια ερώτηση με ηθικούς υπαινιγμούς. Είναι μια ερώτηση με σοβαρούς πολιτικούς υπαινιγμούς. Ο ηγέτης μιας μικρής χώρας ο οποίος θα σχεδίαζε τη δολοφονία του προέδρου των ΗΠΑ θα φέρονταν ανεύθυνα. Και δε μπορεί να λεχθεί πως οι ηγέτες της κουβανικής επανάστασης έχουν δράσει έτσι, ανεύθυνα. Είναι σταθεροί, γεναίοι, αποφασισμένοι αλλά ποτέ ανεύθυνοι.

Δεύτερον, την ημέρα που δολοφονήθηκε ο Κένεντι βρισκόμουν σε συνάντηση με απεσταλμένο του ίδιου του Κένεντι. Ήταν ένας γάλλος δημοσιογράφος (Ζαν Ντανιέλ), ο οποίος είχε μιλήσει εκτενώς μαζί του. Αυτό ήταν μήνες μετά την κρίση των πυραύλων. Ο Κένεντι ένιωθε ακόμη την αίσθηση του τεράστιου κινδύνου που είχε αντιμετωπίσει εκείνες τις ημέρες. Ο ίδιος ήθελε να βρίσκεται σε επαφή μαζί μου. Μου είχε αποστείλει μήνυμα με τον εν λόγω δημοσιογράφο. Το ίδιο απόγευμα πήγαμε μαζί (με τον Ζαν Ντανιέλ) στο Βαραδέρο, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε με την ησυχία μας. Μου εξιστορούσε ότι του είχε πει ο Κένεντι μέχρι που ακούσαμε την είδηση στο ράδιο ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δολοφονήθηκε.

Συνεχίζει ο Φιντέλ Κάστρο αναφερόμενος στις ανυπόστατες φήμες και θεωρίες που ήθελαν τον Λι Χάρβει Όσβαλντ να είχε έρθει σε… επαφή με την Αβάνα πρωτού δολοφονήσει τον πρόεδρο:

Fidel Castro face pic 2 Φιντέλ: Όταν ήρθε στην επιφάνεια το όνομα του Όσβαλντ, κάποιος μετέδωσε ότι ένας άνθρωπος με το ίδιο όνομα είχε επιχειρήσει να επισκεπτεί την Κούβα και πως είχε ζητήσει visa στην πρεσβεία μας στο Μεξικό. Επρόκειτο για διαδικασία ρουτίνας. Ποτέ δεν έμαθα κάτι τέτοιο. Αρνιόμασταν όλες αυτές τις αιτήσεις για visa επειδή είμασταν καχύποπτοι. Ήταν ένας αμερικανός που ζητούσε να έρθει στη χώρα μας. Για ποιό λόγο ερχόταν; […] Προσπάθησαν να μας εμπλέξουν.

Στη βιογραφία του Τσε Γκεβάρα (Che Guevara: A Revolutionary Life) ο αμερικανός δημοσιογράφος Τζον Λι Άντερσον αναφέρει στις σημειώσεις του βιβλίου: “Το Νοέμβρη του 1962, ο Λεόνωφ (σ.σ: Νικολάι Λεόνωφ, σοβιετικός διπλωμάτης, πράκτορας της KGB) ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Λι Χάρβει Όσβαλντ ο οποίος είχε βρεθεί στην σοβιετική πρεσβεία του Μεξικό και ζητούσε να μιλήσει με κάποιον αξιωματούχο. Ο Λεόνωφ που πήγε να μιλήσει μαζί του, είδε ότι ο Όσβαλντ ήταν οπλισμένος και έδειχνε ιδιαίτερα ανήσυχος και ζήτησε απ’ το προσωπικό ασφαλείας της πρεσβείας να τον απομακρύνει απ’ την είσοδο της πρεσβείας. Ο Λεόνωφ θυμάται ότι ένιωσε έκπληκτος όταν είδε αργότερα πως ο “ψυχωτικός και επικίνδυνος” αυτός άντρας που είχε έρθει στην πρεσβεία συνελλήφθη στο Ντάλας με την κατηγορία της δολοφονίας του αμερικανού προέδρου. Μιλώντας για τις διάφορες θεωρίες περί της δολοφονίας του Κένεντι ο Λεόνωφ απέρριψε την φήμη ότι ο Όσβαλντ πιθανώς να είχε δράσει κάτω απο οδηγίες της KGB. Είπε ότι, υποθετικά, ακόμη κι’ αν η KGB ήθελε να δολοφονήσει τον Κένεντι δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ κάποιον τόσο ψυχωτικά ασταθή και ανεξέλεγκτο άνθρωπο να κάνει τη δουλειά” (Κεφάλαιο 26, σημειώσεις σελ. 739).

Συνεχίζει, λοιπόν, ο Φιντέλ αναφερόμενος στην θέση της κουβανικής κυβέρνησης αναφορικά με τις πολιτικές δολοφονίες:

Φιντέλ: Πιστεύω πως δε μπορεί να υπάρξει κανένας λογικός, σοβαρός άνθρωπος στις ΗΠΑ που να πιστεύει πως η Κούβα είχε οποιαδήποτε σχέση με το θάνατο του Κένεντι. Ούτε καν ο Μπατίστα. Εμείς είμασταν εχθροί του Μπατίστα. Θα μπορούσαμε να τον είχαμε σκοτώσει. […] Ουδέποτε πιστέψαμε ότι ο θάνατος ενός ανθρώπου θα άλλαζε την κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά, είχαμε το σθένος να επιτεθούμε στο στρατόπεδο Μονκάδα με 160 άντρες, να ξεκινήσουμε έναν πόλεμο. Θα μπορούσαμε να είχαμε στήσει ενέδρα στο Μπατίστα και να το δολοφονήσουμε. Δεν υπάρχει ούτε μια ένδειξη στην όλη ιστορία της Επανάστασης ότι το Κίνημα της 26ης Ιούλη, το οποίο εμείς οργανώσαμε και ηγηθήκαμε, είχε σχεδιάσει να δολοφονήσει το Μπατίστα. Αν και ο ίδιος ο Μπατίστα είχε σκοτώσει χιλιάδες συντρόφων μας.

Γιατί τα αναφέρει αυτά ο Φιντέλ; Για το λόγο ότι, συν τοις άλλοις, η ίδια η ιδεολογικο-πολιτική κουλτούρα της Επανάστασης ήταν αντίθετη με πολιτικές δολοφονίες προσώπων. Και αυτό διότι στο στόχαστρο των κουβανών επαναστατών ήταν πάντοτε τα καθεστώτα, η άρχουσα τάξη και οι πολιτικές που ασκούνταν υπέρ αυτής και ενάντια στο λαό. Αντίθετα, ήταν η κυβερνήσεις των ΗΠΑ και οι μυστικές υπηρεσίες της υπερδύναμης (CIA, NSA) που – αποδεδειγμένα – οργάνωσαν εκατοντάδες ανεπιτυχείς προσπάθειες δολοφονίας του ίδιου του Φιντέλ. Προσπάθειες που όπως ο ίδιος ο Κάστρο λέει ξεκίνησαν απ’ τους πρώτους κιόλας μήνες της επικράτησης της Επανάστασης, επί προεδρίας Ντ.Άϊζενχάουερ, συνεχίστηκαν επί Κένεντι και αργότερα επί προεδρίας Τζόνσον και Νίξον.

Διαβάστε επίσης:

–«The frustrated CIA and Chiefs of Staff coup», Εφημ. GRANMA, 17 Οκτώβρη 2013.
–«THE KENNEDY ASSASSINATION: SOMEONE NEW IN ADVANCE», Εφημ. GRANMA, 24 Μάη 2012.

**Ανιστόρητο ρεσιτάλ συκοφαντίας απ’ τη Voice of Russia.**

Ξεπερνώντας κάθε όριο επιστημονικής φαντασίας αλλά κυρίως ξεδιαντροπιάς, ο ιστότοπος της “Φωνής της Ρωσίας” (Voice of Russia) δημοσίευσε στις 22 Νοέμβρη 2013, βίντεο και άρθρο που φέρει τον τίτλο: “Η δολοφονία Κένεντι: Γιατί ο Τσε σκότωσε τον Τζακ”. Πρόκειται για την πλέον άστοχη και ανόητη θεωρία συνομωσίας που έχει εξυφανθεί γύρω απ’ τη δολοφονία του Κένεντι.

Γράφει στο εισαγωγικό κείμενο η “VoR”: “Το βίντεο προσφέρει μια νέα και μοναδική οπτική των συνθηκών του θανάτου του τέως προέδρου. Ίσως οι πυροβολισμοί στο Ντάλας να έβαλαν ένα τέλος στον αμείλικτο κρυφό πόλεμο ανάμεσα σε δύο απ’ τους μεγαλύτερους ήρωες του 20ου αιώνα – τον JFK και του Τσε Γκεβάρα”. Στην συνέχεια βέβαια η Voice of Russia δε δίνει ούτε μισή διασταυρωμένη πληροφορία που να στοιχειοθετεί τον δήθεν “αμείλικτο κρυφό πόλεμο” ανάμεσα στον Κένεντι και στον Τσε. Ακόμη χειρότερα, το πόνημα της “VoR” αφήνει να εννοηθεί ότι υπήρχε…προσωπική κόντρα ανάμεσα σε δύο άντρες που ουδέποτε συναντήθηκαν. Έτσι, η αντι-ιμπεριαλιστική πάλη που αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό της σκέψης και δράσης του Τσε Γκεβάρα μεταφέρεται με αυθαίρετο τρόπο σε, ούτε λίγο ούτε πολύ, προσωπικού τύπου διαφορές.

Πως επιχειρεί η Voice of Russia να στοιχειοθετήσει την συκοφαντία ενάντια στον Τσε; Κινείται σε δύο άξονες: Πρώτον, αναφέρει το επιχείρημα ότι ο Τσε Γκεβάρα χρειάζονταν την εικόνα μιας Αμερικής που να μοιάζει σαν ιμπεριαλιστικό αρπαχτικό και κανίβαλος” – επομένως για να υπάρξει ένας διεθνοποιημένος αντι-ιμπεριαλιστικός αγώνας («Δύο, τρία, πολλά Βιετνάμ») έπρεπε στο τιμόνι των ΗΠΑ να υπάρχει μια πολεμοχαρής κυβέρνηση. Πρόκειται περί προφανέστατης ανοησίας, μιάς και η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ουδέποτε καθορίστηκε απ’ το πρόσωπο που βρισκόταν στην προεδρία, αλλά από τα ίδια τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Ο αμερικανικός Ιμπεριαλισμός υπήρχε και πριν τον Κένεντι, υπήρχε και κατά τη διάρκεια της προεδρίας του και ασφαλώς συνεχίστηκε και μετά. Ο Τζ. Κένεντι ήταν ο πρόεδρος που ξεκίνησε τον πόλεμο στο Βιετνάμ και ήταν ο ίδιος που έθεσε σε λειτουργία τον απάνθρωπο οικονομικό αποκλεισμό της Κούβας που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όταν μάλιστα εκλέχθηκε πανηγυρικά ο JFK το Γενάρη του 1961, σε σχετική του ομιλία ο Τσε ευχήθηκε – μάταια όπως αποδείχθηκε στο σύντομο διάστημα που ακολούθησε – ο νέος πρόεδρος να είναι λιγότερο επιρρεπής στην επιρροή των μονοπωλίων απ’ ότι ο προκάτοχος του.

Ο συντάκτης της Voice of Russia – ταυτιζόμενος πλήρως με την αντικομμουνιστική, αντιγκεβαρική θέση των εξόριστων αμερικανοκουβανών της Φλόριντα – επιχειρεί να εμφανίσει τον Τσε Γκεβάρα ως πολεμοχαρή άντρα που μισούσε θανάσιμα τον αμερικανικό λαό. Δεν υπάρχει ούτε ένας λόγος, ούτε μια λέξη του Τσε ή μαρτυρία τρίτου, σε καμία απ’ τις έγκυρες διαθέσιμες πηγές, που να αποδεικνύει ότι ο Γκεβάρα μισούσε – γενικά και αόριστα – τον αμερικανικό λαό. Πρόκειται για ανιστόρητο επιχείρημα. Μισούσε ασφαλώς τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, την πολιτική υπέρ των μονοπωλίων, την προσπάθεια των ΗΠΑ να εκμεταλλευτούν τους λαούς της λατινικής Αμερικής. Παρ’ όλα αυτά, σε πλήρη αντιδιαστολή με όσα ισχυρίζεται η Voice of Russia, ο ίδιος ο Τσε έτεινε χείρα φιλίας προς τον Κένεντι, ζητώντας να σταματήσει η ιμπεριαλιστική τρομοκρατία ενάντια στην σοσιαλιστική Κούβα.

Ο Γκεβάρα συνάντησε τον Richard Goodwin (βοηθό και λογογράφο του JFK) το 1961 στην Πούντα ντελ Έστε, στην Ουρουγουάη τον Αύγουστο του 1961, στο περιθώριο της Παναμερικανικής Συνόδου. Δεκαετίες αργότερα, το 2002, ο Goodwin θα διηγηθεί στην εφημερίδα «The Boston Globe» πως ο Τσε του μίλησε για την κουβανική κυβέρνηση και πρότεινε πως οι δύο χώρες θα μπορούσαν να έρθουν σε έναν προσωρινό συμβιβασμό («modus vivendi»). Όταν ο Goodwin μετέφερε την πρόταση του Γκεβάρα στον Κένεντι – μαζί με ένα πακέτο κουβανικά πούρα – ο πρόεδρος απέρριψε κάθε πιθανότητα τέτοιας συμφωνίας. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο Goodwin, ο Κένεντι αστειεύτηκε λέγοντας πως θα έπρεπε εκείνος, πριν τον πρόεδρο, να επιχειρήσει να ανάψει ένα πούρο για λόγους ασφαλείας (αναφέρονταν σε παλαιότερη προσπάθεια της CIA να δολοφονήσει τον Κάστρο με… πούρα που ανατινάσονταν). Ήταν λοιπόν η πλευρά των ΗΠΑ που, όντας ταπεινωμένη απ’ την αποτυχημένη επιχείρηση της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων, απέρριψε οποιαδήποτε εξομάλυνση των σχέσεων της με την Αβάνα.

Link: Το αποχαρακτηρισμένο απόρρητο ενημερωτικό έγγραφο του Goodwin προς τον Κένεντι για την συνάντηση.

Το Δεύτερο επιχείρημα του άρθρου της Voice of Russia είναι τόσο κωμικό που δεν αξίζει οποιουδήποτε σοβαρού σχολιασμού. Ο συντάκτης του κειμένου αναφέρει ότι ο Τσε Γκεβάρα…μισούσε τον Κένεντι εξαιτίας της πολιτικής θέσης του δεύτερου(!) αλλά και της…συζύγου του, Τζάκι (!!!). Αφού αναφέρει ότι το “προσωπικό μίσος” έπαιζε βασικό ρόλο στην πολιτική συμπεριφορά του Τσε – πράγμα εντελώς ανυπόστατο και βλακώδες, μιας και ο Τσε ουδέποτε προέβαλε κανένα “προσωπικό μίσος” αλλά την ανάγκη ΤΑΞΙΚΟΥ μίσους – η “VoR” μας “ενημερώνει” ότι: “ο Κένεντι έγινε πρόεδρος, την στιγμή που ο Γκεβάρα στην πραγματικότητα παρέμεινε ένα τίποτα (!!!). Τελικά, και οι δύο παντρεύτηκαν, αλλά ο Τσε ήθελε την Ζακλίν Κένεντι (!!!). Σύμφωνα με τον Τσε, μισούσε όλους τους αμερικανούς, αλλά η Τζάκυ ήταν η μοναδική εξαίρεση. Είπε πως θα ήθελε να την συναντήσει αλλά ξεκάθαρα όχι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων”.

**Με κόκκινο οι απίστευτες, σκανδαλοθηρικού τύπου, ανοησίες του άρθρου της Voice of Russia.**

Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από πουθενά, από καμία έγκυρη πηγή, εκτός απ’ τη νοσηρή φαντασία του συντάκτη της Voice of Russia. Στις συνειδήσεις της εργατικής τάξης, των σύγχρονων προλετάριων σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στις ΗΠΑ, ο Τσε συνεχίζει να αποτελεί κορυφαίο σύμβολο πάλης ενάντια στα καρκινώματα του Καπιταλισμού και του Ιμπεριαλισμού. Αντιθέτως, ο πρόεδρος Κένεντι – παρά τις προσπάθειες πολιτικής αγιοποίησης του μετά θάνατον – θα μείνει στην ιστορία ως ένας άνθρωπος που, όσο βρέθηκε στην εξουσία και ασχέτως των καλών ή κακών του προθέσεων, υπηρέτησε πιστά το ίδιο το σύστημα που τον ανέδειξε, ξεκινώντας επιθετικούς πολέμους ανυπολόγιστου κόστους, όντας γνήσιος πολιτικός εκπρόσωπος των μονοπωλιακών συμφερόντων που όριζαν και ορίζουν τις τύχες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ερώτημα 1:

Είχαν να κερδίσουν κάτι η κουβανική κυβέρνηση, ο Φιντέλ Κάστρο η ο Τσε Γκεβάρα απ’ τη δολοφονία του Κένεντι;

Απάντηση:

Τίποτε απολύτως. Τουναντίον μάλιστα, η δολοφονία Κένεντι συνέβη ακριβώς σε μια χρονική περίοδο όπου είχε ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας Ουάσινγκτον-Αβάνας, έπειτα απ’ την Κρίση των Πυραύλων το 1962. Αυτό επιβεβαιώνει όχι μόνο ο ίδιος ο Κάστρο, αλλά και ο δημοσιογράφος που έπαιζε το ρόλο του αγγελιοφόρου μεταξύ των δύο ηγετών, ο Ζακ Ντανιέλ. Γράφει σχετικά στο βιβλίο του ο Simon Reid-Henry: “Την περίοδο εκείνη ο Φιντέλ – όπως και ο Χρουστσώφ – είχε περισσότερα να χάσει παρά να κερδίσει απ’ τη δολοφονία του Κένεντι και σε δημόσια ομιλία του, την επομένη της δολοφονίας, αποστασιοποιήθηκε της όποιας ανάμειξης της Κούβας με το γεγονός στο Ντάλας. Μια συντηρητική, δεξιά συνωμοσία ήταν υπεύθυνη για το φόνο του Κένεντι δήλωσε. “Ποιός ευνοείται απ΄τη δολοφονία… εκτός απ’ τους χειρότερους αντιδραστικούς;”. (Fidel & Che: A revolutionary friendship, σελ. 281).

Ερώτημα 2:

Ποιόν συνέφερε περισσότερο απ’ όλους το να φύγει απ’ το πολιτικό προσκήνιο των ΗΠΑ ο Τζων Κένεντι;

Απάντηση:

Σίγουρα όχι την Κουβανική Επανάσταση. Αυτοί που οφελήθηκαν απ’ τη δολοφονία Κένεντι ήταν 1) όσοι επιθυμούσαν την ισχυροποίηση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας των ΗΠΑ (συντηρητικοί κύκλοι εντός των ΗΠΑ, πολεμικές βιομηχανίες, μονοπωλιακοί όμιλοι κλπ). 2) Κύκλοι εντός των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών δεδομένης της εκπεφρασμένης πρόθεσης του προέδρου Κένεντι να προβεί σε ξεκαθάρισμα εντός της CIA (ο Κένεντι είχε ζητήσει απ’ τον διοικητή της Υπηρεσίας Άλεν Ντάλες να παραιτηθεί αμέσως μετά το φιάσκο της εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων το 1961). 3) Η κοινότητα των αντικομμουνιστών, αντικαστρικών κουβανών που είχαν αυτοεξοριστεί στις ΗΠΑ. Η μαφία των κουβανών εξόριστων είχε συνεργαστεί με την CIA τόσο στην επιχείρηση εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων όσο και στη μετέπειτα «Operation Mongoose», μια προσπάθεια εναέριας τρομοκρατίας της Κούβας με την συμμετοχή της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ. Οι αντικαστρικοί, αντεπαναστάτες κουβανοί στις ΗΠΑ ουδέποτε είδαν με καλό μάτι την προεδρία Κένεντι, ιδιαίτερα έπειτα απ’ την Κρίση των Πυραύλων. Η Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων που ερεύνησε τη δολοφονία αναφέρει πως την 1η Οκτώβρη 1963, ενάμιση μήνα πριν την επίσκεψη του Κένεντι στο Τέξας, έλαβε χώρα σε προάστιο του Ντάλας συγκέντρωση κουβανών εξόριστων και σκληροπυρηνικών δεξιών, όπου εκφράστηκαν ιδιαίτερα σκληρές απόψεις ενάντια στον Κένεντι και την πολιτική που ακολουθούσε. 4) Όσοι ανέλαβαν στην συνέχεια υψηλές θέσεις στα κυβερνητικά αξιώματα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Λίντον Τζόνσον αλλά και του μετέπειτα προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον. Ο πολιτικός αναλυτής Ρότζερ Στόουν έχει αναφέρει πως ο Νίξον του είχε εκμυστηρευθεί πως ο Τζόνσον βρίσκονταν πίσω απ’ τους Όσβαλντ και Ρούμπι.

Συμπέρασμα: Απ’ όλα τα σενάρια που κυκλοφορούν και αναπαράγονται αναφορικά με τη δολοφονία του προέδρου Τζων Φ. Κένεντι στις 22 Νοέμβρη 1963, το πλέον αδύναμο, προβοκατόρικο και συκοφαντικό, από κάθε άποψη, είναι αυτό που εμπλέκει την κουβανική κυβέρνηση και τον Τσε. Το γεγονός δε ότι, 50 χρόνια μετά, επανέρχεται στο φως της επικαιρότητας από ορισμένους κύκλους είναι ενδεικτικό μιάς προσπάθειας να συκοφαντηθεί η Κούβα και να πληγεί η υστεροφημία του Γκεβάρα ως ιστορικής προσωπικότητας, αλλά και να συγκαλυφθούν οι πραγματικοί υπαίτιοι της δολοφονίας – αυτούς ίσως και να μην τους μάθουμε ποτέ.

Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα, 22 Νοέμβρη 2013.

Τσε Γκεβάρα και Φιντέλ Κάστρο: Σύντροφοι και φίλοι στην Επανάσταση, μέχρι το τέλος

Γράφει ο Νίκος Μόττας

Μια απάντηση στα ψέματα και την προπαγάνδα του Ιμπεριαλισμού για την σχέση των δύο μεγάλων επαναστατών.

Ένα από τα μεγαλύτερα ψέματα που έχουν ειπωθεί γύρω απ’ την Κουβανική Επανάσταση σχετίζεται με την σχέση δύο ηγετικών στελεχών της: του Φιντέλ Κάστρο και του Τσε Γκεβάρα. Οι εκδοχές αυτών των ψεμάτων ποικίλουν ανάλογα με την πηγή που τα διαδίδει. Όλες όμως καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «ο Κάστρο πρόδωσε τον Τσε». Η ιστορία αυτών των διαδώσεων δεν είναι καθόλου καινούργια ασφαλώς. Από τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, πηγές που είχαν ως βάση τους τις ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει την παραφιλολογία περί των δήθεν διαταραγμένων σχέσεων του Τσε με τον Κάστρο.

Η απόφαση του Γκεβάρα να πάει στο Κονγκό το 1965, εγκαταλείποντας ουσιαστικά τη θέση του στο υπουργείο βιομηχανίας, δημιούργησε θύελλα ψεύτικων διαδώσεων. Γράφει σχετικά ένας εκ των κύριων βιογράφων του, ο Πάκο Ιγνάσιο Τάϊμπο ΙΙ: «Φήμες σε βραζιλιάνικες εφημερίδες, που δημοσιεύθηκαν […] τοποθετούσαν τον Τσε στα μέσα του ’65 στην Κολομβία, στο Περού, στη Χιλή, στην Αργεντινή, στη Βραζιλία, στην Ουρουγουάη, ακόμα και σε μια ψυχιατρική κλινική της Πόλης του Μεξικου. Έξι ειδήσεις από διαφορετικά περιοδικά, που είχαν ξεφυτρώσει σε διάφορες χώρες κατα τη διάρκεια του 1965, ανακοίνωναν το βίαιο θάνατο του. Η πιο παράξενη είδηση ίσως ήταν αυτή που τον ήθελε νεκρό και θαμμένο στο υπόγειο ενός εργοστασίου στο Λάς Βέγκας, στην παγκόσμια πρωτεύουσα των τυχερών παιχνιδών» (Ερνέστο Γκεβάρα: Γνωστός και ως Τσε, 1995).

Η πλειοψηφία αυτών των διαδόσεων προέρχονταν χωρίς αμφιβολία από τη CIA, η οποία φρόντιζε να σπείρει «ειδήσεις» για δήθεν ρήξη του Τσε με την κουβανική κυβέρνηση. Συνεχίζει ο Τάϊμπο: «Σύμφωνα με μια κουβανέζικη πηγή, οι εκπομπές των ραδιοφωνικών σταθμών που ελέγχονταν από τη CIA διέδιδαν στα προγράμματα τους που απευθύνονταν στην Ασία ότι ο Τσε είχε δολοφονηθεί από τον Φιντέλ λόγω της φιλοκινεζικής του τάσης και στις εκπομπές προς την Ανατολική Ευρώπη λόγω του ότι ήταν φιλοσοβιετικός».

Κατα τη διάρκεια της διαμονής του Τσε στο Κονγκό, οι φήμες για την τύχη του είχαν οργιάσει. Πηγές απ’ το Μαϊάμι διέδιδαν ότι βρίσκεται στη Δομινικανή Δημοκρατία παίρνοντας μέρος σε λαϊκή εξέγερση, άλλες πηγές αντεπαναστατών στις ΗΠΑ ότι είχε σκοτωθεί σε οδομαχίες στον Άγιο Δομίνικο. Εξόριστοι αντίπαλοι του Κάστρο διέδιδαν πως ο Τσε επέβαινε σε υποβρύχιο που είχε καταστραφεί αύτανδρο από ριπή πυροβολικού. Ήταν δε τέτοια η επιθυμία των αμερικανών να διαστρεβλώσουν τα γεγονότα που, όπως γράφει ο Τάιμπο, «η υπηρεσία (CIA) είχε παγιδευτεί στο ψεύδος που προσπαθούσε να διαδώσει, ότι δηλαδή οι διαφωνίες με τον Φιντέλ είχαν προκαλέσει την πτώση του Τσε και, κατά συνέπεια, είχε συλληφθεί ή εκτελεστεί στην Κούβα (όπως λέει ο Μαρτσέτι, ένας από τους λόγιους της Εταιρίας)». Ο υποδιοικητής της Μεραρχίας του Δυτικού Ημισφαιρίου για τις κουβανικές υποθέσεις, Τζον Χαρτ, προσπαθούσε να μαντέψει που βρισκόταν ο Τσε. Σε μια επίσκεψη του στον σταθμό της CIA στο Μοντεβιδέο είχε αναφέρει ότι ίσως να βρισκόταν σε κάποιο νοσοκομείο της Σοβιετικής Ένωσης υποφέροντας από κάποια …διανοητική διαταραχή που του προκλήθηκε από φάρμακο κατά του άσθματος.

Ο Φιντέλ Κάστρο έχει αναφερθεί στις φημολογίες που κυκλοφορούσαν για τη δήθεν ρήξη του με τον Τσε. Γι’ αυτές τις φήμες έχει κατηγορήσει τόσο τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και τους αντεπαναστάτες κουβανούς του Μαϊάμι, όσο και λατινοαμερικάνους τροτσκιστές οι οποίοι ποτέ δεν είδαν με καλό μάτι το δρόμο που είχε χαράξει η Επανάσταση στην Κούβα. Ο ρόλος των τροτσκιστών στη διάδοση ψευδών ειδήσεων περί της τύχης του Τσε το 1965 δεν είναι καθόλου αμελητέος. Στις αρχές του 1966, το πρακτορείο Φρανκ Πρες μετέδωσε την ανεπιβεβαίωτη πληροφορία ότι ο Φιντέλ και ο Τσε είχαν ανταλλάξει πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια μιας φιλονικίας και ότι ο Τσε είχε σκοτωθεί. Την ιστορία επιβεβαίωσε και αναδημοσίευσε μια τροτσκιστική εφημερίδα.

Η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική. Ο Κάστρο και ο Τσε διατηρούσαν μια σταθερή φιλία βασισμένη στην αλληλοεκτίμηση. Από τα γραπτά που μας έχει αφήσει ο Τσε δεν υπάρχει ούτε δείγμα αρνητικής κριτικής απέναντι στον Φιντέλ – διαφορετικές οπτικές και απόψεις τακτικής φύσης υπήρχαν, ούτε υπόνοια όμως για θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ των δύο αντρών. Η αποχώρηση του Τσε από την Κούβα το 1965 αποτελεί μέχρι και σήμερα το βασικό σημείο που επικεντρώνεται η παραφιλολογία για τη δήθεν διαμάχη τους. Καμία ωστόσο από τις ψευδολογίες δεν τεκμηριώνεται. Γκεβάρα και Κάστρο είχαν συμφωνήσει πως από την στιγμή που θα στερεώνονταν η κουβανική Επανάσταση, ο Τσε θα ήταν ελεύθερος να ριχτεί ξανά στη μάχη, σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου. Αυτός ήταν βασικός όρος που ο ίδιος ο Τσε είχε θέσει στον Φιδέλ από τις πρώτες τους κιόλας συνομιλίες στο Μεξικό, κάτι που ο Κάστρο είχε αποδεχθεί: «Εγώ το μόνο που θέλω είναι, αφού θα θριαμβεύσει η επανάσταση, αν θελήσω να πάω να πολεμήσω στην Αργεντινή, να μη μου στερήσετε αυτή τη δυνατότητα, να μη με εμποδίσουν ως προς αυτό τα ζητήματα του κράτους».

Ο ιδιαίτερος γραμματέας του Τσε στο Ινστιτούτο Αγροτικής Μεταρρύθμισης (INRA), ο Χοσέ Μανουέλ Μανρέσα, θυμάται τα λόγια του Γκεβάρα κατά τη πρώτη μέρα της παρουσίας του στο γραφείο. Τα παραθέτει ο Π.Ι.Τάϊμπο: «Το 1961, όταν φτάσαμε στο γραφείο του Τμήματος Βιομηχανίας, ο Τσε ακούμπησε σε μια αρχειοθήκη και μου είπε: Θα μείνουμε εδώ πέντε χρόνια κι ύστερα θα φύγουμε. Με πέντε χρονάκια παραπάνω, θα μπορούμε ακόμα να στήσουμε ένα αντάρτικο».

Che and Fidel - companeros 24 Η περίφημη ομιλία του Τσε στο Αλγέρι το 1965, στο πλαίσιο του Δευτέρου Οικονομικού Σεμιναρίου Αφροασιατικής Αλληλεγγύης, έχει χαρακτηριστεί ως ο λόγος της φημολογούμενης ρήξης του Γκεβάρα με τον Κάστρο. Και αυτό επειδή ο Τσε είχε αναφερθεί με σκληρά λόγια στην τακτική της τότε σοβιετικής ηγεσίας να χρεώνει την υλικοτεχνική βοήθεια που παρείχε σε υπανάπτυκτες χώρες που πάλευαν για αποδέσμευση από τα ιμπεριαλιστικά δεσμά. Η σκληρή κριτική που είχε ασκήσει τότε ο Γκεβάρα στην ηγεσία Χρουστσώφ ενδέχεται να ενόχλησε σοβιετικούς κύκλους και να προβλημάτισε ακόμη και την ίδια την κουβανική κυβέρνηση. Δεν αποτελεί όμως λόγο για «ρήξη» στις σχέσεις Κάστρο-Γκεβάρα. Μια ματιά στις ομιλίες του Κάστρο κατα τα έτη 1966-67 αποδεικνύει ότι ο ίδιος ο Φιντέλ δεν δίσταζε να εκφωνήσει αρκετά επικριτικούς λόγους απέναντι στην σοβιετική ηγεσία. Η άποψη ότι οι δύο επαναστάτες ήρθαν σε ρήξη λόγω της ομιλίας του Τσε στο Αλγέρι αποτελεί κατα κύριο λόγο κατασκεύασμα της CIA, έκθεση της οποίας το Οκτώβρη του 1965 ανέφερε ότι ο Τσε είχε «εκπέσει» του αξιώματος του στην Κούβα λόγω της αντίθεσης του «απέναντι στις πολιτικό-οικονομικές πρακτικές της ΕΣΣΔ και της διαφωνίας με τους ρώσους οικονομικούς συμβούλους». Άλλωστε, η πρακτική της CIA να «σπέρνει ζιζάνια» στις σχέσεις σοσιαλιστικών εταίρων και συμμάχων δεν ήταν καθόλου άγνωστη. Το παραπάνω επιχείρημα όμως δεν έχει καμία ουσιαστική βάση, μιάς και η οικονομική πολιτική του Τσε (περί εκβιομηχάνισης) ακολουθήθηκε για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια (1966-67). Ο Τάϊμπο παραθέτει τη μαρτυρία στενού συνεργάτη του Γκεβάρα (Φιγκέρας) στο υπουργείο βιομηχανίας: «Έχουν γραφτεί πολλά σχετικά με το γεγονός ότι τάχα εγκαταλείψαμε την ιδέα του Τσε για εκβιομηχάνιση για να ασχοληθούμε με τον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Η προσπάθεια για την εκβιομηχάνιση παρατάθηκε μέχρι το ’66-67».

Εάν ίσχυαν τα ψεύδη των της CIA, τότε λογικά ο Φ.Κάστρο θα εγκατέλειπε το Γκεβάρα κατά τις επόμενες επαναστατικές απόπειρες του αργεντίνου. Αυτό όμως δε συνέβη ούτε κατά το ελάχιστο, ούτε στο Κονγκό, ούτε αργότερα στη Βολιβία. Ο Κάστρο έλαβε προσωπικά μέρος στην προετοιμασία του Τσε και της ομάδας των κουβανών ανταρτών για το ταξίδι στο Κονγκό και όρισε υπεύθυνους για την ασφάλεια του Γκεβάρα τους δύο έμπιστους συνοδούς του Κομαντάντε, τον Ντρέκε και τον Μαρτίνες Ταμάγιο. Κατα τη διάρκεια της παραμονής του Τσε στο Κονγκό, οι δύο άνδρες διατηρούσαν επικοινωνία μέσω αλληλογραφίας η οποία έχει διασωθεί, καθώς ο Γκεβάρα ενημέρωνε αναλυτικά τον κουβανό ηγέτη για τα τεκταινόμενα στην αφρικανική χώρα. Εάν η σχέση τους είχε διαταραχθεί – όπως αναφέρει η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα – τότε γιατί υπήρχε αυτή η προσωπική επικοινωνία και γιατί η κουβανική κυβέρνηση συνέχιζε να ενισχύει το αντάρτικο μέτωπο του Κονγκό με αντάρτες και οπλισμό;

Μια απ’ τις πλέον εμπεριστατωμένες έρευνες αναφορικά με την σχέση των δύο επαναστατών έχει γίνει από τον Simon Reid-Henry στο βιβλίο “Fidel and Che: A revolutonary friendship”. Χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό από Αβάνα και Μόσχα, όπως και αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA, ο Henry έχει προσπαθήσει να δώσει το στίγμα μιας φιλίας που κράτησε μέχρι τέλους. Το βασικό νόημα που περνάει το βιβλίο είναι ότι Φιντέλ και Τσε, δύο διαφορετικές προσωπικότητες, ήταν βαθιά – πιστοί ο ένας στον άλλο – φίλοι και σύντροφοι που, ασχέτως διαφωνιών σε επιμέρους ζητήματα, διατήρησαν την φιλία και αλληλοεκτίμηση τους μέχρι τέλους. Η σχέση του Γκεβάρα με τον Κάστρο συγκρίνεται – με όλες τις διαφοροποιήσεις που εμπεριέχει – με αυτήν του Μάρξ και του Ένγκελς. Ο Simon Reid-Henry απορρίπτει την παραφιλολογία για τη δήθεν ρήξη μεταξύ τους και την φιμολογούμενη «προδοσία» του Κάστρο: «Η φημολογία αυτή μου προσέλκυσε το ενδιαφέρον στο ξεκίνημα της έρευνας αλλά δεν βρήκα κανένα στοιχείο που να την στηρίζει» και συνεχίζει: «φαίνεται ξεκάθαρα ότι, αν και η άμεση πολιτική τους σχέση τελείωσε ουσιαστικά το 1965, οι δεσμοί φιλίας δεν διαλύθηκαν και ο Φιντέλ δεν πρόδωσε τον Τσε στη Βολιβία».

Γιατί ο Τσε δεν επέστρεψε στην Κούβα

Che_Fidel_Ramon_Benitez Το γεγονός ότι ο Τσε Γκεβάρα δεν εγκαταστάθηκε και πάλι στην Κούβα μετά τον αντάρτικο αγώνα στο Κονγκό, αλλά προτίμησε να οργανώσει ένοπλο αγώνα στη Βολιβία, έχει χρησιμοποιηθεί ως «υπόνοια» για δήθεν διατάραξη των σχέσεων του με την Αβάνα. Όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει ερευνητές, αλλά και τα ίδια τα γραπτά του Τσε, η απόφαση για την οργάνωση αντάρτικου στη νότια Αμερική είχε ήδη παρθεί από το 1964. Εκείνη τη χρονιά, ο ίδιος ο Γκεβάρα κατέστρωνε σχέδια για δημιουργία εστιών ένοπλου αγώνα στην Αργεντινή και τη Βολιβία – στη βιογραφία του Π.Ι.Τάϊμπο αναφέρεται η συμμετοχή στον σχεδιασμό αυτόν (που δεν είναι ευρύτερα γνωστός) πρωτοκλασσάτων στελεχών της κουβανικής επανάστασης, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Κάστρο. Επομένως, η προσπάθεια για έναρξη αντάρτικου στη νότια Αμερική (που δεν ευοδώθηκε το 1964) είχε προαποφασιστεί πριν ακόμη ο Τσε εγκαταλείψει την Κούβα το 1965 με προορισμό το Κονγκό. Το αποχαιρετιστήριο γράμμα του Τσε Γκεβάρα στον Φιντέλ σήμαινε το τέλος της συμμετοχής του στην κουβανική κυβέρνηση, σε επίσημη πολιτική θέση.

Ο Τσε, πιστός στο διεθνιστικό του καθήκον, θα έδινε τη μάχη στη Βολιβία ούτως ή άλλως. Επέστρεψε μυστικά στην Κούβα το 1966 προκειμένου να προετοιμαστεί για την αποστολή του αυτή. Από την συνάντηση του με τον Φιντέλ – ο οποίος μάλιστα επιθεώρησε το ψεύτικο διαβατήριο του και με τον οποίο συνομίλησε πρωτού αναχωρήσει – δεν προκύπτει καμία ρήξη, σε προσωπικό τουλάχιστον επίπεδο. Οι όποιες πολιτικές διαφωνίες – εάν υπήρχαν – δεν έχουν καταγραφεί ώστε να έχουμε σήμερα ενδείξεις. Εάν όντως υπήρχαν, δεν θα είχαν καταγραφεί στο ημερολόγιο του Τσε κατά τους μήνες της παραμονής του στη Βολιβία;

Ποιά είναι η αλήθεια

Ποιοί διαδίδουν τις φήμες για τη δήθεν προδοσία του Φιντέλ απέναντι στον Τσε; Ποιοί στηρίζουν και αναπαράγουν αυτά τα θλιβερά ψεύδη; Οι κοντινοί άνθρωποι του Τσε Γκεβάρα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της ειλικρινούς φιλίας που υπήρχε μεταξύ των δύο επαναστατών. Κανένας, ουδέποτε, δεν έχει αφήσει ούτε υπόνοια για την στάση του Φιντέλ. Η σύζυγος του Τσε, η Αλεϊδα Μαρτς, στο βιβλίο της «Αναμνήσεις: η ζωή μου με τον Τσε» (2007) υποστηρίζει ότι ο Φιντέλ στάθηκε στο πλεύρο του Τσε και των διεθνιστικών του καθηκόντων, στηρίζοντας την οικογένεια του δολοφονηθέντος επαναστάτη.

Μέχρι σήμερα, κανένας απ’ τους επιζώντες συντρόφους του Τσε Γκεβάρα στο αντάρτικο δεν έχει κατηγορήσει τον Φιντέλ για προδοσία. Εξαίρεση αποτελούν άνθρωποι οι οποίοι, για ιδιοτελείς λόγους, πέρασαν στο αντεπαναστατικό στρατόπεδο, έφυγαν απ’ την Κούβα και ζουν στο εξωτερικό διαδίδοντας ψεύδη για την επαναστατική κυβέρνηση. Ένα παράδειγμα αποτελεί ο Ντανιέλ Αλαρκόν Ραμίρες (Μπενίνο), πρώην αντάρτης στην Σιέρρα Μαέστρα και αργότερα στη Βολιβία που σήμερα διαμένει στην Ευρώπη, ο οποίος συγκαταλέγεται στους αντικαστρικούς αυτοεξόριστους. Η άποψη του Μπενίνο είναι ότι ο Φιντέλ, σε συνενόηση με την σοβιετική ηγεσία, εγκατάλειψε τον Τσε στη μοίρα του αφήνοντας τον βορά στα νύχια της CIA και του βολιβιανού στρατού. Παρ’ όλα αυτά, ο πρώην αντάρτης δεν έχει δώσει κανένα χειροπιαστό στοιχείο που να αποδεικνύει τα λεγόμενα του, κάνοντας τη μαρτυρία του να μοιάζει αναξιόπιστη. Στο περίφημο ημερολόγιο της Βολιβίας, που ο Τσε έγραφε τους μήνες πριν την σύλληψη και δολοφονία του, δεν περιλαμβάνεται ούτε ψήγμα κατηγορίας ενάντια στην στάση του Κάστρο και της Αβάνας γενικότερα.

Μπενίνο και Φ.Ροντρίγκες.

Πέραν της CIA και του Ραμίρες, το αίωλο επιχείρημα περί της δήθεν προδοσίας του Κάστρο έχουν διαδώσει αξιωματικοί του βολιβιανού στρατού, μέλη δηλαδή του σώματος που εξεδίωξε, συνέλαβε και δολοφόνησε (έπειτα απο άνωθεν εντολή) τον Τσε. Για παράδειγμα, το ψέμα αυτό το έχει υποστηρίξει θερμά ο πράκτορας της CIA Φέλιξ Ροντρίγκες, εκ των πρωτεργατών της σύλληψης του Τσε. Είναι περισσότερο απο προφανές ότι η διάδοση αυτού του ψέματος ευνοεί εκείνη την πλευρά που θα επιθυμούσε να προκαλέσει ρήγματα στις γραμμές του επαναστατικού κινήματος, να θέσει σε αντιπαράθεση συντρόφους και συμμάχους, να διαβάλει το αραγές μέτωπο της κουβανικής επανάστασης.

Η ερώτηση «ποιός πρόδωσε την προσπάθεια του Τσε στη Βολιβία;» θα απαντηθεί από την ίδια την Ιστορία. Ευθύνες μπορούν να αποδωθούν στην πλευρά του τότε Κομμουνιστικού Κόμματος της Βολιβίας και του αρχηγού του Μάριο Μόνχε, ο οποίος την τελευταία στιγμή απέσυρε την αρωγή που είχε υποσχεθεί στους αντάρτες. Όπως ευθύνες μπορούν να αποδωθούν στην, λανθασμένη όπως αποδείχθηκε, εκτίμηση για την στήριξη που οι χωρικοί της βολιβιανής επαρχίας θα έδιναν στον αντάρτικο στρατό. Το αντάρτικο στη Βολιβία δεν έτυχε τέτοιας λαϊκής υποστήριξης – η τρομοκρατία της δικτατορίας είχε πιάσει τόπο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Φιντέλ Κάστρο και η κουβανική κυβέρνηση στάθηκαν στο πλευρό του Τσε, εφοδιάζοντας με έμψυχο υλικό, οπλισμό, πλαστά διαβατήρια και έγγραφα την προσπάθεια εκείνη.

Το τι διαμείφθηκε στις προσωπικές συζητήσεις του Τσε με τον Φιντέλ δεν θα το μάθουμε ποτέ. Το σημαντικό είναι ότι, ακόμη και αν είχαν διαφορετική οπτική σε ορισμένα ζητήματα, είχαν κοινούς στόχους. Απ’ την πρώτη γνωριμία στην Πόλη του Μεξικού μέχρι το τραγικό τέλος στη βολιβιανή ύπαιθρο, οι δύο άνδρες διατήρησαν την άρρηκτη σχέση μεταξύ συντρόφων. Η Ιστορία θα δικαιώσει την αλήθεια αυτή, ενάντια στα ψέματα και τις συκοφαντίες του Ιμπεριαλισμού και των διάφορων «καλοθελητών».

Ν.Μόττας, Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα, Αύγουστος 2013.

CIA Declassified: Ο φάκελος των αμερικανών για τον Τσε Γκεβάρα

Το 1997, τριάντα χρόνια μετά τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία, η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ ξεκίνησε τον αποχαρακτηρισμό (declassification) απόρρητων εγγράφων που αναφέρονταν στον αργεντίνο επαναστάτη. Τα έγγραφα αυτά είχαν συνταχθεί από πράκτορες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και προορίζονταν αποκλειστικά για εσωτερική χρήση (CIA, Πεντάγωνο, State Department). Παρακάτω παρατίθεται, κατ’ αποκλειστικότητα και για πρώτη φορά μεταφρασμένο στα ελληνικά, το βιογραφικό έγγραφο της CIA για τον Τσε. Φέρεται να συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1964, ενόσω ο Γκεβάρα βρισκόταν ακόμη στην Κούβα και ήταν μέλος της επαναστατικής κυβέρνησης. Παρά το γεγονός ότι το έγγραφο δεν μας αποκαλύπτει κάποια ιδιαίτερα άγνωστη πληροφορία (προφανώς ορισμένες γραμμές έχουν σβηστεί), είναι δηλωτικό του πως «έβλεπε» τον Τσε Γκεβάρα η υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ τη δεδομένη χρονική περίοδο. Στο τέλος του κειμένου παρατίθεται αυτούσια τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA.

CUBA.

Ernesto «Che» Guevara de la Serna.

Υπουργός Βιομηχανίας.

Ο τσάρος της οικονομίας Ερνέστο Γκεβάρα υπηρετεί προσωρινά στην κουβανική κυβέρνηση από τη θέση του γραμματέα του JUCEPLAN (την επιτροπή οικονομικού σχεδιασμού και συντονισμού), ως εθνικός διευθυντής του PURS (το αναδυόμενο “μονολιθικό” κουβανικό κόμμα), και ως ανεπίσημος αλλά με σημαντική επιρροή πολιτικός σύμβουλος του Φιντέλ Κάστρο. Όντας μέλος της απόβασης του “Γκράνμα” το 1956, έφτασε να γίνει ένας απ’ τους πιο αναγνωρίσιμους στρατιωτικούς ηγέτες των βουνών και αργότερα απ’ τους βασικούς εκφραστές της κουβανικής οικονομίας. Υπέρμαχος της ραγδαίας εκβιομηχάνισης παρά το όποιο κόστος της, ο Γκεβάρα πρόσφατα αναγκάστηκε να αλλάξει τη θέση του στην κατεύθυνση της συγκεντροποίησης των καταναλώμενων προϊόντων. Παραμένει στην άποψη ότι το οικονομικό μέλλον της Κούβας βρίσκεται στην εκβιομηχάνιση και, ως αποτέλεσμα αυτού, βρίσκεται συχνά σε αντιπαράθεση με τον Κάρλος Ράφαελ Ροντρίγκες, Υπουργό-Πρόεδρο του Ιδρύματος για την Αγροτική Μεταρρύθμιση (INRA), ο οποίος θεωρεί πως η Κούβα οφείλει να αναπτύξει τις αγροτικές της δυνατότητες. Ο Ροντρίγκες δείχνει να κερδίζει, μέχρι στιγμής, την αντιπαράθεση και η Κούβα προσωρινά φαίνεται να συγκεντρώνεται στην αγροτική ανάπτυξη.

Βασικός παράγοντας στην πορεία των εθνικοποιήσεων και της συγκεντροποίησης διάφορων τομέων της οικονομίας, ο Γκεβάρα είναι εξαιρετικά αντιαμερικανός, υποκίνησε την εναντίωση στα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ (στην Κούβα) και προωθώντας την κουβανική εξάρτηση στο Σοβιετικό μπλοκ νωρίς, από το ξεκίνημα του καθεστώτος Κάστρο. Επιπλέον, έχει ταξιδέψει στο Σοβιετικό μπλοκ πολλές φορές προκειμένου να διαπραγματευτεί διακρατικές συμφωνίες και έχει επίσης βρεθεί σε διάφορες αφρο-ασιατικές και ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να δημιουργήσει νέους εμπορικούς διαύλους για την Κούβα.

Παρά την εξάρτηση του για οικονομική στήριξη από την ΕΣΣΔ, ο Γκεβάρα δείχνει να ακολουθεί την ιδεολογική γραμμή του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Μια ένδειξη για την πολεμοχαρή του διάθεση και την απαξίωση του για την σοβιετική πολιτική ήταν η απειλή του, αν και κενή περιεχομένου, κατά την κρίση του Οκτωβρίου 1962 να εκτοξευθούν πύραυλοι ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θαυμαστής του Μάο Τσε Τουνγκ, έχει επίμονα στηρίξει την επέκταση της κουβανικής Επανάστασης σε όλη τη Λατινική Αμερική. Το εγχειρίδιο του για τον ανταρτοπόλεμο έχει διανικηθεί παρανόμως σε όλη τη Λατινική Αμερική και ο ίδιος θεωρείται ως ο πρώτος κουβανός αξιωματούχος που επίσημα στηρίζει επαναστατικά κινήματα διάφορων εξόριστων ομάδων που αναζητούν καταφύγιο στην Κούβα. Πιο συγκεκριμένα, ήταν εκ των βασικών ανθρώπων που στήριξαν τις αποβάσεις στη Δομινικανή Δημοκρατία και την Αϊτή (1959), τη Νικαράγουα (Ιούνιος 1959) και τη Γουατεμάλα (Νοέμβριος 1959). Έχει επίμονα ενθαρρύνει επαναστάσεις στην Ουρουγάη, τη Βραζιλία και την Αργεντινή.

[τέλος σελίδας].

Έχοντας κατηγορηθεί ως κομμουνιστής από τα πανεπιστημιακά του χρόνια, ο Γκεβάρα υποστηρίζει ότι ποτέ δεν είχε διασυνδέσεις με κομμουνιστικό κόμμα, ούτε στην Αργεντινή, τη Γουατεμάλα ή την Κούβα. Η απάντηση του σε μια κατηγορία που δέχθηκε το 1959 ήταν: “Εάν σας φαίνεται ότι αυτό που κάνουμε είναι κομμουνιστικό, τότε είμαστε κομμουνιστές”. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι σχετίζονταν ποτέ με οποιοδήποτε κομμουνιστικό κόμμα, αν και μάλλον είχε πολλές επαφές με κομματικά μέλη στην Αργεντινή, τη Γουατεμάλα και το Μεξικό. Σε κάθε περίπτωση, ο Γκεβάρα διακατέχεται από ισχυρή, συναισθηματική αντιαμερικανική προκατάληψη και θετική άποψη για τον κομμουνισμό. Ιδιαίτερα καταδικάζει το ρόλο των ΗΠΑ στην αντικατάσταση της φιλοκομμουνιστικής κυβέρνησης Άρμπενς στη Γουατεμάλα με στρατιωτικό πραξικόπημα το 1954.

Επειδή είναι πολύ σταθερός στις απόψεις του, ο Γκεβάρα έχει, κατά καιρούς, φημολογούμενες προστριβές με τον Φιντέλ Κάστρο. Ένα θέμα αντιδικίας μεταξύ τους ήταν μια εκδοχή του γνωστού διλλήματος “όπλα ή βούτυρο”. Ο Γκεβάρα, υποστηρίζοντας το δεύτερο, θεωρούσε τη διατήρηση μεγάλου ετοιμοπόλεμου στρατού ανώφελη την στιγμή που το προσωπικό θα μπορούσε καλύτερα να χρησιμοποιηθεί στην εγχώρια βιομηχανική παραγωγή. Ανησυχούσε επίσης για το γεγονός ότι τα κονδύλια που πήγαιναν στις ένοπλες δυνάμες δεν απέφεραν κανένα ανταποδοτικό όφελος για την εθνική οικονομία. Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη τον Ιανουάριο του 1961 ο Γκεβάρα άσκησε δημόσια κριτική στον Κάστρο για το θέμα αυτό. Παρ’ όλα αυτά, ο Κάστρο δείχνει να επηρρεάζεται από το Γκεβάρα και να στηρίζεται σε αυτόν σε τέτοιο βαθμό που ο Γκεβάρα είναι το μόνο ηγετικό στέλεχος που να μπορεί να αντιδικεί με τον Κάστρο χωρίς συνέπειες.

Ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα γεννήθηκε στο Ροσάριο, Αργεντινή, στις 6 Ιουνίου 1928, το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά μιας εύπορης, μεσοαστικής οικογένειας. Οι γονείς του έχουν χωρίσει από τότε που πήγαινε στο πανεπιστήμιο. Ο πατέρας του Γκεβάρα, ο Ερνέστο Ρ. Γκεβάρα Λιντς, είναι αρχιτέκτονας και τοπογράφος ισπανο-ιρλανδικής καταγωγής ο οποίος φέρεται να επικρότησε το κίνημα του Κάστρο από την αρχή. Η μητέρα του, Σέλια ντε λα Σέρνα, ισχυρίζεται πως δεν είναι κομμουνίστρια αλλά έχει δραστηριοποιηθεί σε Γυναικείες Λατινοαμερικάνικες Συνδιασκέψεις μιλώντας υπέρ της κουβανικής Επανάστασης. Υποφέροντας απο τα παιδικά του χρόνια απο άσθμα, ο “Τσε” (το αντίστοιχο στα αργεντίνικα για το “ε, εσύ” ή “φίλε”) υποβλήθηκε σε πρόγραμμα αυστηρής σωματικής εξάσκησης – κυνήγι, ψάρεμα και άλλες δραστηριότητες στο βουνό – προκειμένου να εξισορροπήσει αυτήν την ανεπάρκεια, υπό την καθοδήγηση του πατέρα του. (Παρ’ όλα αυτά, κουβαλά ακόμη μαζί του αναπνευστήρα οξυγόνου σε κάθε περίπτωση).

Το 1947 ο Γκεβάρα εισήλθε στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άϊρες για να σπουδάσει Ιατρική, λαμβάνοντας το πτυχίο του το 1952. Όντας πολιτικά ενεργός κατά τη διάρκεια των σπουδών του, έλαβε μέρος σε διάφορα επαναστατικά κινήματα ενάντια στο καθεστώς του Περόν. Κατά το τελευταίο έτος στην ιατρική σχολή ο Γκεβάρα και ένας φίλος του αναχώρησαν για ένα “εκπαιδευτικό” ταξίδι σε λεπροκομεία και κλινικές καταπολέμησης της αλλεργίας. Έχει επίσης λεχθεί ότι πήγε σε αυτό το ταξίδι προκειμένου να αποφύγει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στην Αργεντινή. Σε κάθε περίπτωση, ενδεικτικό της περιπετειώδους φύσης του, είναι το ταξίδι του με μοτοσυκλέτα κατά μήκος των Άνδεων, διαμέσου της Χιλής και του Περού, και με κανό διαμέσου ενός μέρους του βόρειου Αμαζονίου στην Κολομβία και τη Βενεζουέλα. Το ταξίδι του τον έφερε τελικά στο Μαϊάμι, όπου και απελάθηκε πίσω από τις μεταναστευτικές αστυνομικές αρχές των ΗΠΑ. Μετά την αποφοίτηση του απ’ την ιατρική σχολή ο Γκεβάρα πραγματοποίησε ένα παρόμοιο ταξίδι που κατέληξε στη Γουατεμάλα, όπου και δραστηριοποιήθηκε με την εσωτερική πολιτική της χώρας.

Ο ρόλος του Γκεβάρα στο φιλοκομμουνιστικό καθεστώς του τέως προέδρου Γιακόμπο Άμπενς (1951-54) έχει υπάρξει ζήτημα ιδιαίτερης αντιπαράθεσης και δεν έχει ποτέ ξεδιαλυθεί ικανοποιητικώς.

[Δύο γραμμές έχουν σβηστεί]… ισχυρίζεται ότι ποτέ δεν γνώρισε τον Άρμπενς προσωπικά, ότι είχε οικονομικές δυσκολίες κατά τη διαμονή του στη Γουατεμάλα, και πως η μοναδική του ενασχόληση με την κυβέρνηση της Γουατεμάλας ήταν αυτή του νοσηλευτή κατά τις τελευταίες ημέρες του Άρμπενς (Ιούνιος 1954). Οποιοσδήποτε κι’ αν ήταν ο αληθινός του ρόλος στην πολιτική της Γουατεμάλας, έχει επίμονα υποστηρίξει το καθεστώς του Άρμπενς την στιγμή που πικρόχολα κριτικάρει τις ΗΠΑ για την επιτυχή ανατροπή αυτού.

Μετά την πτώση της κυβέρνησης Άρμπενς, ο Γκεβάρα πήγε στο Μεξικό, όπου φέρεται να είχε επαφές με τον Βιθέντε Λομπάρδο Τολεδάνο, αρχηγό του μεξικανικού Μαρξιστικού Λαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PPS) και εκ των γνωστών ηγετών του φιλοκομμουνιστικού κινήματος στο ημισφαίριο. Μια ανεπιβεβαίωτη έκθεση υποστήριζε ότι ο Λομπάρδο εξασφάλισε δύο άδειες αργομισθίας για τον Γκεβάρα στην Πόλη του Μεξικού, μία ως γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο και μια άλλη ως καθηγητής στο διδακτικό προσωπικό της ιατρικής σχολής του Εθνικού Πανεπιστημίου. Το καλοκαίρι του 1956, ο Φιντέλ Κάστρο φέρεται να συνάντησε τον Γκεβάρα τυχαία στο σπίτι ενός κοινού φίλου στο Μεξικό και στην συζήτηση που ακολούθησε ο Κάστρο περιέγραψε τις πολιτικές του ιδέες και ένα γενικό σχέδιο εισβολής στην Κούβα με το, ιδρυθέν στο Μεξικό, κίνημα της 26ης Ιουλίου. Προφανώς γοητευμένος από την προοπτική του αντάρτικου πολέμου, ο Γκεβάρα συμφώνησε να λάβει μέρος ως γιατρός των ανταρτών και ξεκίνησε σχετική εκπαίδευση υπο τις οδηγίες του ισπανού αντάρτη στρατηγού Αλμπέρτο Μπάγιο Γκιρούντ.

Τον Ιούλιο του 1956 οι συνομώτες του Κάστρο, συμπεριλαμβανομένου του Γκεβάρα, ο οποίος από τότε θεωρούνταν απ’ τους πιο σημαντικούς, συνελήφθησαν από την μεξικανική ασφάλεια για σκευωρία με σκοπό την ανατροπή της κουβανικής κυβέρνησης. Αφέθηκαν ελεύθεροι στις 25 Ιουλίου και το Δεκέμβριο του 1956 επιβιβάστηκαν στο “Γκράνμα” σηματοδοτώντας την έναρξη της ανταρσίας. Όταν η δύναμη των 82 ανδρών αποβιβάστηκε στην Κούβα όλοι, πλην 12, του πληρώματος είτε σκοτώθηκαν είτε συνελήφθησαν. Ο Γκεβάρα ήταν ανάμεσα στους επιζώντες, τραυματισμένος αλλά ακόμη δραστήριος. Όσο το – εδραιωμένο στην Σιέρρα Μαέστρα – κίνημα δυνάμωνε, ο Γκεβάρα αποδείχθηκε ικανός μαχητής και στρατιωτικός ηγέτης και, ως αποτέλεσμα αυτού, προβιβάστηκε σε υψηλή θέση στον αντάρτικο στρατιωτικό μηχανισμό. Άσκησε σποραδικά τις ιατρικές του γνώσεις και μόνο όταν ήταν απόλυτα αναγκαίο. Διοικητής μιας απ’ τις μεγαλύτερες αντάρτικες φάλλαγες, απέκτησε φήμη για τη γεναιότητα και στρατιωτική δεξιότητα, όντας δεύτερος τη τάξει μετά τον Φιντέλ Κάστρο. Επιπλέον, ηγήθηκε της πορείας από την επαρχία Οριέντε διαμέσου κυβερνητικά κατεχόμενων περιοχών μέχρι την κεντρική επαρχία Λας Βίγιας το Νοέμβριο του 1958 κάτι που τελικώς κατέληξε στην παράδοση της επαρχιακής πρωτεύουσας Σάντα Κλάρα.

[τέλος σελίδας]

Έπειτα από την επιτυχία της επανάσταση τον Ιανουάριο του 1959, ο Γκεβάρα επέλεξε να παραμείνει στην Κούβα και του απονεμήθηκε “πολιτογραφημένη ιθαγένεια” με ειδικό διάταγμα φτιαγμένο έτσι ούτως ώστε να του δίνει το δικαίωμα συμμετοχής στην προεδρία. Η πρώτη θέση του Γκεβάρα στη νέα κυβέρνηση ήταν αυτή του διοικητή του Κάστρου Λα Καμπάνια στην Αβάνα. Εκεί είχε την αρμοδιότητα αναφορικά με τις περίφημες δίκες των “εγκληματιών πολέμου”, που φέρονται να κατέληξαν στην εκτέλεση 600 πολιτών και στρατιωτικών. Όντας σε θέση να συλλάβει, να δικάσει και να εκτελέσει οποιονδήποτε κάτω από τον Επαναστατικό Κώδικα της Δικαιοσύνης, ενδιαφέρθηκε προσωπικά για τις διώξεις πρώην μελών του – επί Μπατίστα – Γραφείου για την Καταστολή Κομμουνιστικών Δράσεων (BRAC), έχοντας στα χέρια του τα έγγραφα του γραφείου. Ο Γκεβάρα βοήθησε επίσης το Ραούλ Κάστρο στην εκκαθάριση και αναδιοργάνωση του εθνικού στρατού με σκοπό να γίνει ο “βασικός πολιτικός βραχίονας της λαϊκής επανάστασης”. Ως επικεφαλής του Τμήματος Κατάρτησης των ενόπλων δυνάμεων διακρίθηκε για την πρώθηση μαθημάτων πολιτικής κατήχησης τα οποία φέρονται να ακολουθούσαν την κομμουνιστική γραμμή. Στο Γκεβάρα επίσης αποδίδεται η ανάπτυξη της κουβανικής πολιτοφυλακής.

Το πρώτο μη στρατιωτικού χαρακτήρα αξίωμα του Γκεβάρα ήταν αυτό του επικεφαλής του Τμήματος εκβιομηχάνισης του Εθνικού Ινστιτούτου για την Αγροτική Μεταρρύθμιση (INRA). Παρόλο που είχε έντονο ενδιαφέρον για την μεταρρύθμιση παρέμεινε στη θέση αυτή μόνο δύο μήνες (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1959). Ασπάστηκε δημόσια την αρχή της ιδιοκτησίας της γης από τους αγρότες του δούλευαν σε αυτήν, αλλά φημολογείται ότι σε ιδιωτικές συζητήσεις ήταν υπέρ ενός συστήματος εθνικών κολλεκτίβων.

Όντας διορισμένος πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας το Νοέμβριο του 1959, ο Γκεβάρα, μην έχοντας τα απαραίτητα προσόντα για τη θέση αυτή, δημιούργησε γύρω του κύκλο ικανών συμβούλων και σύντομα επέδειξε εξοικείωση με τεχνικού είδους ζητήματα. Ως πρόεδρος της τράπεζας, ηγήθηκε της πορείας των κρατικοποιήσεων και της συγκεντροποίησης διάφορων τομέων της οικονομίας. Η λύση του για την πληρωμή του κόστους της επανάστασης ήταν να αυξήσει το ποσό του κυκλοφορούντος στην αγορά χρήματος κατά 62%, συγκρατώντας τον πληθωρισμό με άλλα μέσα.

Το Φεβρουάριο του 1961, ο Γκεβάρα έγινε Υπουργός Βιομηχανίας και συνέχισε τις προσπάθειες του για συγκέντρωση υπό κυβερνητικό έλεγχο των εθνικών οικονομικών δραστηριοτήτων. Καθόρισε σταθερές τιμές για τα βασικά προϊόντα, μείωσε τα ενοίκια και εισήγαγε μέτρα απαγορευτικά για την συσσώρευση ατομικών κεφαλαίων. Έθεσε ένα αυστηρό σύστημα αδειών για να μειώσει τις εισαγωγές και να περιορίσει την εκροή δολαρίων. Το πρόγραμμα λιτότητας του φορολόγησε αυστηρά τα υψηλά και μεσαία στρώμματα την ώρα που προσπαθούσε να καταπραϋνει τις εργατικές τάξεις, αλλά οι πολιτικές του φόρτωσαν στον Κάστρο το απαραίτητο νόμισμα που ήταν αναγκαίο για να συνεχιστεί το φιλόδοξο πρόγραμμα ανάπτυξης με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση του πληθωρισμού.

Η επιρροή του Γκεβάρα στα οικονομικά ζητήματα της Κούβας αυξήθηκε με σταθερό ρυθμό στην συνέχεια. Στα τέλη του 1960 ηγήθηκε οικονομικής αποστολής στην Ευρώπη και το σοβιετικό μπλοκ, όπου πέτυχε να διαπραγματευτεί εμπορικές συμφωνίες για βασικά αγαθά για την Κούβα. Έκτοτε, έχει ηγηθεί πολλών άλλων εμπορικών αποστολών σε χώρες του σοβιετικού μπλοκ και αλλού και έχει φιλοξενήσει αρκετές ξένες αντιπροσωπείες σε διεθνείς συνδιασκέψεις, συμπεριλαμβανομένης της Συνάντησης της Πούντα ντελ Έστε τον Αύγουστο του 1961 και την Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη τον Απρίλιο του 1964.

[τέλος σελίδας]

ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Εσωτερικό Έγγραφο (No Foreign Dissem).

Διορισμένο μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του JUCEPLAN τον Αύγουστο του 1961, ο Γκεβάρα, μέχρι τον Ιούλιο του 1962, φέρονταν να βρίσκεται ήδη σε διαμάχη με τον Ρετζίνο Μπότι (τον γραμματέα επί τεχνικών θεμάτων της επιτροπής) για τον έλεγχο του οργανισμού. Τότε ο Γκεβάρα διορίστηκε γραμματέας του JUCEPLAN.

Παρόλο που ακόμη φοράει την στρατιωτική του στολή, ο Γκεβάρα δεν έχει επίσημο στρατιωτικό αξίωμα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με μια πηγή απροσδιόριστης αξιοπιστίας, το Δεκέμβρη του 1963 ο Γκεβάρα επρόκειτο να κατευθύνει τις δυνάμεις στην επαρχία Πινάρ ντελ Ρίο σε περίπτωση εισβολής. Το Μάρτιο του 1964 είχε εντοπιστεί να είναι μέλος του Γενικού Επιτελείου.

Ένας “στεγνός”, μεθοδικός άνδρας που φέρει μια αλαζονεία παλαιού τύπου, ο Γκεβάρα έχει περισσότερο απο μια φευγαλέα οικειότητα με τη Δυτική κουλτούρα. Κατά τη διάρκεια της περιόδου στην Σιέρρα Μαέστρα φέρονταν να διάβαζε στους στρατιώτες του (αποσπάσματα) από τα έργα του Καρόλου Ντίκενς, του γάλλου συγγραφέα Αλφόνσο Ντοντέτ, του κουβανού ποιητή και επαναστάτη Χοσέ Μαρτί και του χιλιανού κομμουνιστή ποιητή Πάμπλο Νερούδα. Ο ίδιος ευχαριστιέται, περίπου ως μπον βιβάν (bon vivant), με την αίσθηση αυτού που ξέρει να εκτιμά το καλό φαγητό, το μπράντυ και τα πούρα. Συχνά επιδεικνύει καλλιεργημένους, γλυκομίλητους τρόπους συμπεριφοράς. Παρά την αύρα πολιτισμού που τον διακατέχει, ο Γκεβάρα έχει μια έντονη απέχθεια για το πλύσιμο και παρουσιάζει μια ατακτοποίητη και παραμελημένη (εξωτερική) εμφάνιση.

Ο πρώτος γάμος του Γκεβάρα με μια περουβιανή, την Ίλντα Γκαδέα Ακόστα, έληξε με διαζύγιο. Ένα παιδί, καρπός αυτού του γάμου, παραμένει με τη μητέρα, η οποία εργάζεται στο INRA. Στις 3 Ιουνίου 1959 ο Γκεβάρα παντρεύτηκε την Αλεϊδα Μαρτς ντε λα Τόρρε έπειτα απο ένα διάστημα κοινής συμβίωσης. Η ίδια (Αλεϊδα) αφιέρωσε χρόνο στην Σιέρρα Μαέστρα κατά τη διάρκεια της επανάστασης και τον Σεπτέμβριο του 1959 έγινε μέλος της επιτροπής χορηγιών για το – κυριαρχούμενο απο κομμουνίστριες – Λατινοαμερικανικό Συνέδριο Γυναικών. Έχει υπάρξει επίσης μέλος άλλων αριστερών οργανώσεων. Από αυτό το γάμο γεννήθηκε μια κόρη το 1960. Ο Γκεβάρα μιλάει γαλλικά και λίγα αγγλικά.

Αύγουστος 1964.

Τα σκαναρισμένα έγγραφα της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Μετάφραση: Ν.Μόττας/Guevaristas.

Κλάους Μπάρμπι και CIA: Ο Ναζί εγκληματίας πολέμου που κυνήγησε τον Τσε

Η άνανδρη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα από δυνάμεις του βολιβιανού στρατού και πράκτορες της CIA, τον Οκτώβρη του 1967, έχει πτυχές που πιθανόν να μην τις μάθουμε ποτέ. Κάποιες άλλες είναι ίσως λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό. Μια απο αυτές είναι η συνεργασία της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ με διαβόητο Ναζί εγκληματία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι η ιστορία του Νίκολαους “Κλάους” Μπάρμπι, του λεγόμενου “χασάπη της Λυών” – λόγω των φρικτών εγκλημάτων που διέταξε στη γαλλική πόλη – ο οποίος μια εικοσαετία και πλέον μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου “στρατολογήθηκε” από τη CIA στο κυνήγι του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία.

Λίγα λόγια για τον Ν. Κλάους Μπάρμπι:

Γεννήθηκε στις 25 Οκτώβρη 1913 στο Γκόντεσμπεργκ της Πρωσίας. Στα 22 του χρόνια ο “Κλάους” εντάχθηκε στην ειδική υπηρεσία πληροφοριών των SS, λειτουργώντας ως πληροφοριοδότης για το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ. Η πορεία του από εκεί και πέρα είναι συνδεδεμένη με τα φρικιαστικότερα εγκλήματα των SS και της Γκεστάπο κατά την άνοδο του ναζισμού στην Ευρώπη. Σε ηλικία μόλις 29 ετών διορίζεται επικεφαλής του γραφείου της Γκεστάπο στη Λυών της Γαλλίας. Οι μαρτυρίες λένε ότι ο Μπάρμπι υπήρξε σαδιστικά αιμοσταγής: έλαβε μέρος στο βασανισμό ανδρών και γυναικόπαιδων, χρησιμοποίησε ηλεκτροσόκ κατά τη διάρκεια ανακρίσεων ενώ δεν δίσταζε να βασανίσει και σεξουαλικά τα θύματα του. Έλαβε το προσωνύμιο “Χασάπης της Λυών” για τη βαρβαρότητα που επέδειξε ως επικεφαλής της ναζιστικής μυστικής αστυνομίας στην πόλη. Τον Απρίλη του 1944 διέταξε την απέλαση – με κατεύθυνση τα κρεματόρια του Άουσβιτς – 44 παιδιών από ορφανοτροφείο της κωμόπολης Ιζιέ. Έλαβε μέρος σε δεκάδες επιχειρήσεις των ναζιστικών στρατευμάτων κατά γάλλων παρτιζάνων μέχρι και το τέλος του πολέμου.

Κατά έναν παράξενο τρόπο, μετά το τέλος του Β’Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα του χιτλερικού καθεστώτος, ο Μπάρμπι στρατολογήθηκε από τους “Δυτικούς συμμάχους”, δουλεύοντας για τη Βρετανία μέχρι το 1947 και έπειτα για τις μυστικές υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 1951, με τη βοήθεια της CIA και του Βατικανού, καταφέρνει να διαφύγει από την Ευρώπη με κατεύθυνση την Αργεντινή – η “απόδραση” του Μπάρμπι στη Λατινική Αμερική είναι μια απ’ τις πολλές υποθέσεις αξιωματούχων του χιτλερικού καθεστώτος που με τη βοήθεια της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας εγκατέλειψαν την Ευρώπη. Απο ‘κει και πέρα ο “Χασάπης της Λυών” – πότε σε συνεργασία με την CIA και πότε ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών της Δυτικής Γερμανίας (BND) – θα λάβει μέρος σε αμέτρητες εγκληματικές επιχειρήσεις, από απόπειρες δολοφονίας μέχρι στρατιωτικά πραξικοπήματα. Το 1965 ο Μπάρμπι βρίσκεται στη Βολιβία δουλεύοντας για την BND και έχοντας εξασφαλίσει το μισθό του σε τραπεζικό λογαριασμό με έδρα το Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ. Διαμένει στην πρωτεύουσα Λα Παζ φέροντας τον τίτλο του “επιχειρηματία”, υπό το όνομα “Κλάους Αλτμαν”…

: Η ταυτότητα του «Κλάους Αλτμαν» στη Βολιβία.

Η ανάμειξη του Κλάους Μπάρμπι στην σύληψη και δολοφονία του Τσε αποκαλύφθηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Βαθιά αντικομμουνιστής και γνώστης τακτικών πολέμου απ’ τη θητεία του στα ναζιστικά στρατεύματα, ο Μπάρμπι αποτέλεσε έναν εκ των ιδανικών υποψηφίων για συμμετοχή στο κυνήγι του Τσε. Προκειμένου να συλλάβουν τον αργεντίνο επαναστάτη, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ήταν αποφασισμένες να κάνουν τα πάντα. Ο βρετανός, βραβευμένος με Όσκαρ, σκηνοθέτης Κέβιν Μακ Ντόναλντ ερεύνησε την συμμετοχή του πρώην διοικητή της Γκεστάπο στον εντοπισμό και την σύλληψη του Τσε. Το ντοκυμαντέρ με τίτλο “Ο Εχθρός του Εχθρού μου” (My Enemy’s Enemy) περιγράφει πτυχές της στρατολόγησης του “χασάπη της Λυών” στο κυνήγι που εξαπέλυσε η CIA στη Βολιβία. Σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλεξε ο Μακ Ντόναλντ, η CIA χρησιμοποίησε τις – αν μη τι άλλο πολύτιμες – εμπειρίες του Μπάρμπι απέναντι στους γάλλους παρτιζάνους κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Αλβάρο ντε Κάστρο, έμπιστος του Μπάρμπι εκείνα τα χρόνια, εξιστορεί στο ντοκυμαντέρ: “Συνάντησε (ο Μπάρμπι) τον στρατηγό Σέλτον, τον αρχηγό της μεραρχίας από τις ΗΠΑ. Ο Άλτμαν (κωδική ονομασία του Μπάρμπι) χωρίς αμφιβολία του έδωσε συμβουλές στο πως να πολεμήσει τους αντάρτες. Χρησιμοποίησε τις γνώσεις που είχε αποκτήσει απ’ τη δουλειά του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πιο σημαντικό ήταν ότι κατείχε αυτήν την εμπειρία”. Μάλιστα ο ντε Κάστρο αποκαλύπτει την προκλητική υπεροψία με την οποία ο εγκληματίας Ναζί αντιμετώπιζε τον Τσε: “Αυτός ο κακομοίρης δεν θα είχε επιζήσει καθόλου εάν είχε πολεμήσει στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο” συνήθιζε να λέει ο Μπάρμπι.

Την περίοδο της προβολής του ντοκυμαντέρ (Δεκέμβρης 2007), ο σκηνοθέτης Μακ Ντόναλντ αφηγείται στην εφημερίδα “Guardian”: “Ο Γκεβάρα έφτασε στη Βολιβία μεταμφιεσμένος – όπως οι γάλλοι αντάρτες στον πόλεμο που ήταν συνεχώς μεταμφιεσμένοι ώστε να περνούν απαρατήρητοι απ’ τους γερμανούς. Υποψιάζομαι ότι η συμβολή του Μπάρμπι (στην σύλληψη) ήταν περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο και, αν το σκεφτείτε, είναι λογικό απ’ την πλευρά των βολιβιανών και των αμερικανών. Είχε έμπρακτη ειδίκευση στο αντικείμενο, ήταν σκληρός αντικομμουνιστής. Ούτε οι αμερικανοί, ούτε οι βολιβιανοί είχαν τέτοιου είδους εμπειρία”.

Η συνεργασία της CIA και της βολιβιανής κυβέρνησης με τον διαβόητο εγκληματία του Τρίτου Ράϊχ οδήγησε στην σύλληψη και δολοφονία του Ερνέστο Γκεβάρα, στις 9 Οκτώβρη 1967. Στο ντοκυμαντέρ “Ο Εχθρός του Εχθρού μου”, ένας συνάδελφος του Μπάρμπι στην Υπηρεσία αντικατασκοπείας του αμερικανικού στρατού (US Army Counter-Intelligence) θα δηλώσει κυνικά: “Δεν πιστεύω ότι ήταν πραγματικά σαδιστής. Έκανε αυτό που του είχε ανατεθεί και ήταν περήφανος για την ικανότητα του να ανακρίνει ανθρώπους”. Από τον ναζιστικό ιμπεριαλισμό της φρίκης του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ο Κλάους Μπάρμπι (ή Κλάους Άλτμαν) θα μεταπηδήσει με παροιμιώδη ευκολία στο στρατόπεδο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού του μεταπολέμου, αυτόν του Ψυχρού Πολέμου. Για τα εγκλήματα του δεν θα τιμωρηθεί ποτέ όπως του άξιζε.

Ο “χασάπης της Λυών” θα συλληφθεί το Γενάρη του 1983 απ’ τις βολιβιανές αρχές και θα εκδωθεί στη Γαλλία προκειμένου να δικαστεί. Θα καταδικαστεί για 41 διαφορετικές κατηγορίες εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και θα φυλακιστεί σε ισόβια κάθειρξη στη Λυών το 1987 – την πόλη που τέσσερις δεκαετίες πριν είχε ζήσει τον σαδισμό και τη βαρβαρότητα της αρρωστημένης ιδεολογίας του. Αμετανόητος μέχρι τέλους θα δηλώσει ενώπιον του δικαστηρίου: “Ενώπιον του Θεού θα κριθώ αθώος”. Το 1991 πεθαίνει στην φυλακή από λευχαιμία, σε ηλικία 77 ετών.

Ν.Μόττας.

Φωτό: Ο πρωταγωνιστής της δολοφονίας του Τσε, Φέλιξ Ροντρίγκες, με τον Τζωρτζ Μπους

: Ο πρόεδρος Τζωρτζ Μπους (πρεσβύτερος) με τον πράκτορα της CIA Φέλιξ Ροντρίγκες στο Λευκό Οίκο. Υπογραφή «Στον Φέλιξ Ροντρίγκες – με υψηλή εκτίμηση και θαυμασμό».

Ο Φέλιξ Ροντρίγκεζ Μεντιγκούτια δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος. Πρόκειται για τον γνωστό, στρατολογημένο από τη CIA, κουβανό αντικομμουνιστή που συμμετείχε στην μισθοφορική εισβολή του Κόλπου των Χοίρων. Είναι ο άνθρωπος που τον Οκτώβρη του 1967 ανέλαβε, εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης, να διεκπεραιώσει τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία. Οι οδηγίες είχαν έρθει από την Ουάσινγκτον, όταν η ομάδα των ανταρτών είχε ήδη κατακερματιστεί και τα κύρια μέλη της είχαν αιχμαλωτιστεί.

Όταν οι υπηρεσίες κατασκοπίας αντιλήφθηκαν την παρουσία του Τσε στη Βολιβία τον έστειλαν μαζί με διάφορους άλλους πράκτορες κουβανικής καταγωγής στην πόλη Σάντα Κρους ντε λα Σιέρα και αργότερα στο Βαλλεγκράντε. Στις 9 του Οκτώβρη, έφυγε με ελικόπτερο για τη Λα Ιγκέρα, όπου προσπάθησε να ανακρίνει με τη βία τον ηρωικό αντάρτη. Στις 10 το πρωί της ίδιας ημέρας, ο Ροντρίγκεζ είχε λάβει ένα κωδικοποιημένο γράμμα από τα κεντρικά γραφεία της CIA, το οποίο περιείχε τον καθορισμένο κώδικα που σήμαινε το «πράσινο φως» για την εκτέλεση-δολοφονία του Γκεβάρα. Προηγουμένως όμως έπρεπε να ανακρίνει τον Τσε προκειμένου να του αποσπάσει οποιαδήποτε πληροφορία θα ήταν χρήσιμη στην υπηρεσία πληροφοριών.

Όπως έχει αναφέρει ο Εδουάρδο Ουέρτα, νεαρός, τότε, αξιωματικός που βρισκόταν στην είσοδο της σχολικής αίθουσας που κρατούνταν ο Γκεβάρα, ο Ροντρίγκεζ επιχείρησε να ασκήσει βία στον δεμένο αιχμάλωτο πιάνοντας τον από τους ώμους, τραβώντας του τα γένια και φωνάζοντας πως θα τον σκότωνε. Στην προσπάθεια του να τον σταματήσει, ο Ουέρτα ήρθε αντιμέτωπος με τον εξαγριωμένο πράκτορα της CIA ο οποίος τον έριξε στο πάτωμα: «Θα μου το πληρώσεις πολύ γρήγορα, σκατοβολιβιανέ, άγριε Ινδιάνε, ηλίθιε!». Λίγες ώρες αργότερα ο ίδιος άνθρωπος θα έδινε εντολή στο διστακτικό στρατιώτη Μάριο Τεράν να πυροβολήσει τον Τσε. Το μίσος του για τον Κομαντάντε ήταν τέτοιο που, ακόμη και όταν ο Γκεβάρα κείτονταν εμπρός του νεκρός, έβγαλε το πιστόλι για να ρίξει άλλη μια σφαιρά στο νεκρό σώμα.

Η προϋπηρεσία του στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ αποτέλεσε το διαβατήριο και άλλων αποστολών. Το 1984 η CIA τον έστειλε να δουλέψει σε αντεπαναστατικές δραστηριότητες και στον εφοδιασμό των Νικαραγουανών «Κόντρας» με όπλα και τρόφιμα. Ήταν εκείνη την εποχή που γνωρίστηκε με τον τότε αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζώρτζ Χέρμπερτ Μπους. Τα επόμενα χρόνια ταξίδεψε στο Σαλβαδόρ, την Ονδούρα και τη Γουατεμάλα προκειμένου να συντονίσει τις αποστολές που του ανέθεσε η CIA. Βοηθός του, ο τρομοκράτης Λουίς Ποσάδα Καρίλες, δράστης της εγκληματικής απόπειρας εναντίον του αεροσκάφους των κουβανικών αερογραμμών το 1976.

Η συμμετοχή του Ροντρίγκεζ στο σκάνδαλο Ιράν-Κόντρας πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι ο πράκτορας της CIA κατηγορήθηκε για εμπόριο όπλων και ναρκωτικών. Οι αποδείξεις που έδειχναν την σαφή συμμετοχή του «θάφτηκαν» από την αθωωτική απόφαση μιας υποεπιτροπής της αμερικανικής γερουσίας. Έτσι, ο Ροντρίγκεζ ήταν εκ των εκλεκτών προσκεκλημένων της ορκωμοσίας, το 1988, του νεοεκλεγέντος προέδρου Μπους στην Ουάσινγκτον. Την στενή φιλία μεταξύ Ροντρίγκες και Μπους αποτύπωσε και ο φωτογραφικός φακός σε συνάντηση τους στο Λευκό Οίκο, ενώ ο πρώην πρόεδρος και ο πρωταγωνιστής της άνανδρης δολοφονίας του Τσε Γκεβάρα και τόσων άλλων «αποστολών» ανταλλάσουν συχνά φιλοφρονήσεις μέσω επιστολών.

: Ιδιόχειρο σημείωμα του Τζωρτζ Μπους προς τον Φέλιξ Ροντρίγκες.

Πηγή: Adys Cupull & Froilan Gonzalez, «CIA κατά ΤΣΕ», Σύγχρονη Εποχή, 1997. Επιμέλεια: Ν.Μόττας.

Πάθη και θάνατος στην Βολιβία – Το τέλος του Τσε Γκεβάρα (Μέρος Τρίτο)

(Συνέχεια από Δεύτερο μέρος).

Στις 8 Απρίλη του 1967, ο Γκεβάρα έμαθε ένα ακόμα δυσάρεστο νέο. Ο πρώην πρόεδρος Παθ Εστενσόρο που είχε ανατραπεί από τους στρατιωτικούς και ζούσε εξόριστος στην Λίμα δήλωσε ότι οι γκερίλας ήταν κομμουνιστές και ότι κατά συνέπεια ο λαός δεν έπρεπε να τις στηρίξει. Ο Εστενσόρο δήλωσε επίσης ότι σημασία είχε πρωτίστως να κρατηθεί το καθεστώς εθνικιστικό.

Στις 10 Απριλίου, οι γκερίλας στήνουν ενέδρα σε ένα σύνταγμα στρατιωτών κοντά στο αγρόκτημα Νινκαχουάζου σε ένα πλάτωμα που ονομάζεται Ιριπίτι. Η μάχη κρατά περίπου 30 λεπτά της ώρας και 11 στρατιώτες του βολιβιανού στρατού σκοτώνονται. Ο Γκεβάρα και οι γκεριλας που μετρούν πια την δεύτερη νίκη τους, συλλαμβάνουν 7 τραυματισμένους στρατιώτες και ακόμα 11 που τους παραδίδονται. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ένας αξιωματικός. Οι γκερίλας έχουν δύο νεκρούς όμως πέφτουν στα χέρια του 35 ανέπαφα αυτόματα με όλα τους τα πυρομαχικά.

Μετά από αυτή τους την νίκη, οι γκερίλας αποσύρονται στο Νινκαχουάζου το οποίο σχεδιάζουν να το εγκαταλείψουν άμεσα. Το αγρόκτημα αποφασίζεται να μείνει στα χέρια δύο μελών της αποστολής. Τον Γάλλο δημοσιογράφο Ρεζί Ντεμπραί που εκτός από φίλος του Κάστρο θα κάλυπτε ειδησιογραφικά και την γκερίλια και τον Αργεντινό Σίρο Μπούστος, πολιτικό πρόσωπο που συμφωνούσε με τις ιδέες του Τσε, όχι όμως και την οργάνωση της γκερίλια. Πριν η γκερίλια αποτραβηχτεί στο δάσος γίνεται συζήτηση και κριτική. Συμφωνούνται τα δύο θεμελιώδη λάθη της: Η ελλιπής πληροφόρηση για τις πολιτικές συνθήκες της Βολιβίας και η ελλιπής τροφοδοσία.

Ο στενός αυχένας του Νινκαχουάζου είναι περικυκλωμένος από καθεστωτικές δυνάμεις. Ο Γκεβάρα δεν γνώριζε πως να οδηγήσει τους γκερίλας για να ξεφύγουν από τον κλοιό. Στο Ελ Μεσόν, η γκερίλια θα πέσει ξανά επάνω σε στρατιωτικό κλιμάκιο και θα του προκαλέσει δύο θύματα. Σκοτώνουν επίσης και ένα ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο της CIA για ανεύρεση ανθρώπων μέσα στην ζούγκλα. Η πορεία συνεχίζεται κυρίως την νύχτα σε συνθήκες απόλυτων στερήσεων. Ξανά, δύο εβδομάδες αργότερα, στην περιοχή Ταπερίλια, η γκερίλια θα έρθει σε επαφή με μικρό στρατιωτικό τμήμα και θα σκοτώσει δύο οπλίτες. Η κίνηση της γκερίλια προβληματίζει τις αρχές. Η κινητοποίηση είναι μεγάλη και ακόμα δεν έχει φέρει σοβαρά αποτελέσματα. Μερικές ημέρες μετά οι Ντεμπραί και Μπούστος θα πέσουν στα χέρια των αρχών μαζί με το Άγγλο δημοσιογράφο Τζορτζ Άντριου Ροθ τον οποίο συνάντησαν τυχαία να καλύπτει τις επιχειρήσεις στο χωριό Μουγιουπάμπα.

Στο μεταξύ ο Γκεβάρα συνεχίζει την πορεία του ξεφεύγοντας κυριολεκτικά κάτω από την μύτη ενός ολόκληρου συντάγματος στρατού που επιχειρεί στην ευρύτερη περιοχή του Ελ Μεσόν. Τους προκαλεί ακόμα 3 απώλειες ανάμεσα στους οποίους και ένας αξιωματικός. Σε αυτή την φάση ο Γκεβάρα συντάσσει με τον Βολιβιανό ηγέτη Ρομπέρτο Περέδο την πρώτη διακήρυξη της γκερίλια. Αυτή εγκαθιδρύει και τον Απελευθερωτικό Εθνικό Στρατό Βολιβίας που οι τάξεις του είναι ανοιχτές σε άνδρες και γυναίκες κάθε ιδεολογικής απόχρωσης. Η διακήρυξη σχεδόν δεν κυκλοφόρησε στην Βολιβία, πάντως πέρασε τα σύνορα και έλαβε διεθνή δημοσιότητα. Παρόλα αυτά δεν κατάφερε να ανατρέψει την κακή εικόνα της γκερίλια που βρίσκονταν πιασμένη σε μια φάκα που διαρκώς στένευε.

Μερικές ημέρες μετά η δύναμη της γκερίλια σπάει στα δύο. Μια ομάδα φεύγει δυτικά προς την σιδηροδρομική γραμμή κοντά στα σύνορα με την Αργεντινή ενώ το κύριο τμήμα κινείται βόρεια. Νέες μάχες δίνονται στα περίχωρα του Ελ Εσπίνο και της Μουχίρια και η ομάδα του Γκεβάρα καταφέρνει να συνεχίσει την πορεία της. Στην περιοχή του Μορόκος (σημερινό Πιράι) ο Γκεβάρα δίενι σκληρή αποφασιστική μάχη με υπέρτερες κατά πολύ δυνάμεις. Η ομάδα του αποτελείται αποκλειστικά από βετεράνους της Κούβας και σκληροτράχηλους Βολιβιανούς κομμουνιστές. Επιφέρουν 8 νεκρούς ενώ οι ίδιοι έχουν 3. Σκοπός του Γκεβάρα με την πορεία του προς Βορρά είναι να διασπάσει τον αποκλεισμό του Νινκαχουάζου προς τις πόλεις και να εξασφαλίσουν πέρασμα στον δρόμο που συνδέει την Σάντα Κρουζ με την Κοκαμπάμπα.

Από την άλλη μεριά η ομάδα του Ακούνια Νούνιεθ συλλαμβάνει και εκτελεί ένα πραγματικά εξαιρετικό σχέδιο. Κινούμενη προς δυσμάς, αποκλείει τον δρόμο προς Σάντα Κρουζ, κόβει τις τηλεφωνικές γραμμές και καταλαμβάνει ένα λεωφορείο γεμάτο φοιτητές. Οι αντάρτες βγάζουν λόγο στους φοιτητές που ενθουσιασμένοι τους συνοδεύουν στο χωριό Σαμαιπάτα το οποίο οι γκεριλας καταλαμβάνουν. Οι γκεριλας συλλαμβάνουν τις τοπικές αρχές, μαζεύουν ρουχισμό και φάρμακα και βγάζουν λόγο στους συγκεντρωμένους χωρικούς. Οι γκερίλας, αποκλεισμένοι ως τότε από τον υπόλοιπο κόσμο αποδεικνύονται ξαφνικά άξιοι να αναπτύξουν αρκετή φαντασία και θάρρος για να ξεγελάσουν τον στρατό, να καταλάβουν ένα χωριό και να αναλάβουν πρωτοβουλία. Η κοινή γνώμη είναι βαθιά κλονισμένη και το καθεστώς Μπαρριέντος ανησυχεί γιατί πια δεν δέχεται μονάχα την πίεση της CIA και των ΗΠΑ που θέλουν να τελειώνουν με τους γκερίλας, αλλά και της ως τότε μετριοπαθούς αντιπολίτευσης. Ο Μπαρριέντος αναγκάζεται τον Ιούνιο να κηρύξει την χώρα σε κατάσταση πολιορκίας. Αστυνομικά μέτρα παίρνονται σε όλη την επικράτεια και συλλαμβάνονται στελέχη κομμουνιστικών και αριστερών οργανώσεων όπως και μέλη της Εθνικιστικής Επαναστατικής Κίνησης. Δικαστικά επιχειρείται ο συσχετισμός των δύο που όμως αποτυγχάνει, προκαλώντας τον έντονο ερεθισμό του λαού που στρέφεται ξανά στα ορυχεία…

Ο Ιούνιος και ο Ιούλιος είναι δυο μήνες μεγάλης πολιτικής αστάθειας στην Βολιβία. Στις 24 Ιουνίου ο στρατός επιτίθεται στους απεργούς εργάτες ορυχείων στο Κατάβι που διαδήλωναν μέσα στον χώρο εργασίας τους. Προκαλούνται 40 νεκροί και πάνω από 100 τραυματίες. Η σφαγή που είναι γνωστή ως σφαγή του Σαν Χουάν, δεν εξυπηρετεί ωστόσο την υπόθεση του αντάρτικου του Τσε. H κατάσταση είναι τραγική. Δύο παράλληλοι αγώνες βαδίζουν προς την καταστροφή επειδή λείπει η μεταξύ τους συνεννόηση.

Στις 20 Ιουλίου και με δύο από τα τρία κόμματα που στηρίζουν τον Μπαρριέντος να έχουν αποσύρει την στήριξή τους, ο στρατός δίνει ξανά μάχη με την γκερίλια στις όχθες του Μορόκος. Εκείνη την ημέρα η επίθεση αλλάζει ύφος και χαρακτήρα. Ο στρατός κινείται πιο αποφασιστικά και η επίδραση των Αμερικανών πρακτόρων και των «πράσινων μπερέ» γίνεται ευδιάκριτη. Ο Γκεβάρα και οι γκεριλιας αναγκάζονται σε υποχώρηση ενώ καταλαμβάνεται από τον στρατό πολύτιμο υλικό. Στα χέρια τους πέφτουν 10 στρατιωτικοί σάκοι με τρόφιμα, ασύρματοι, πομποί και οπλισμός. Ο Μπαρριέντος ξεκινά την ταχύτατη εκπαίδευση 600 ακόμα ιθαγενών rangers από Αμερικανούς στρατιωτικούς που έρχονται απευθείας από το Βιετνάμ. Ο Γκεβάρα αναγκάζεται να αναγνωρίσει την υπεροχή των αμερικανοκίνητων δυνάμεων.

Ο διοικητής Σέλτον των «πράσινων μπερέ» θα αναφέρει μετά την μάχη: » Ένας σκοτωμένος Βιετκόνγκ στοιχίζει 400.000 δολάρια. Στην Βολιβία η τιμή είναι πολύ πιο φθηνή». Αργότερα, τον Σεπτέμβρη του 1967, το καθεστώς Μπαρριέντος θα οργανώσει μια εκδήλωση τιμής για τους rangers που πολέμησαν την γκερίλια. 35 rangers παρατάσσονται και παρευρίσκεται όλη η αφρόκρεμα του αστικού κόσμου της Βολιβίας. Ξένοι πρέσβεις, πράκτορες της CIA, το επιτελείο του δικτάτορα και τα μέλη του τάγματος των Ροταριανών. Στην εκδήλωση εκφωνούνται λόγοι που εκθειάζουν τις ΗΠΑ και τον δυτικό πολιτισμό. Μια σειρά ξύλινα κουτάκια τοποθετούνται σε ένα τραπέζι για να δοθούν ως δώρα στους rangers. Στο τέλος της τελετής αποκαλύπτεται το περιεχόμενό τους. Πρόκειται για μια κονσέρβα σαρδέλες! Αυτό ακριβώς εννοούσε και ο διοικητής Σέλτον. Αυτό ήταν το μεροκάματο του τρόμου για αυτούς τους ανθρώπους.

Στις 31 Αυγούστου ο στρατός στήνει ενέδρα στην ομάδα του διοικητή Ακούνια Νούνιεθ. που αποτελούνταν από 17 γκερίλας. Η ενέδρα είχε ετοιμαστεί με πολύ μεγάλη φροντίδα. Ο γιος ενός χωρικού έδωσε την πληροφορία σε ένα στρατιώτη : Εκεί που ο πατέρας μου ψάρευε στον Ρίο Γκράντε δυο γκερίλας μπήκαν στο σπίτι μας και ζήτησαν τροφή. Αυτό το περιστατικό συνέβαινε στο Βάντο ντελ Γιέζο στο σημείο που συμβάλουν τα νερά του ποταμού Μαζικούρι μα το αμμώδες ρεύμα του Ρίο Γκράντε. Οι γκεριλας είπαν πως θα επιστρέψουν την επόμενη. Μόλις οι στρατιώτες έμαθαν το νέο διάταξαν την γυναίκα του χωρικού που έλειπε να γυρίσει στο σπίτι της και να περιμένει χωρίς να ανησυχεί την επίσκεψη των ανταρτών. Στο μεταξύ ο στρατός θα παραμόνευε μέσα στις λόχμες. Στην επιστροφή του ο ιδιοκτήτης της καλύβας δέχθηκε σύντομες οδηγίες. Η κυριότερη ήταν να φορέσει άσπρο πουκάμισο για να μην τον μπερδέψουν με τους γκερίλας οι στρατιώτες.

Τελικά ο διοικητής Ακούνια Νούνιεθ επέστρεψε. Σταμάτησε να πιει νερό και πίσω του έφθασαν και οι γκερίλας του. Ο στρατός άνοιξε πυρ. Ο Νούνιεθ σημάδεψε έναν στρατιώτη και οι δυο τους έριξαν ταυτόχρονα ο ένας στον άλλο με αποτέλεσμα να πέσουν κι οι δυο ταυτόχρονα νεκροί. Η μάχη κράτησε λίγο λόγω της σημαντικής διαφοράς ισχύς πυρός. Από τους 17 γκερίλας κατάφεραν να αποσυρθούν μόλις οι 8. Τα σώματα των άλλων τα παρέσυρε το ρεύμα του Ρίο Γκράντε που είχε γίνει κόκκινο. Ο στρατός έχασε 5 άνδρες. Οι άνδρες του Ακούνια που διέφυγαν έπεσαν ξανά σε στρατεύματα δύο ημέρες μετά στην Γιάχο Πάμπα με αποτέλεσμα να χαθούν ακόμα 4. Ο άλλοτε φοβερός λόχος του Ακούνια Νούνιεθ είχε πια αποδεκατιστεί.

Παράλληλα ο Γκεβάρα με την δική του ομάδα κινείται διαρκώς στις δύσβατες περιοχές του Καραπόρι, του Γιούκουε και της Τιτούκα. Τα εφόδια είναι ένα διαρκές τεράστιο πρόβλημα. Η πείνα θερίζει. Στον αυχένα της Ικουίρα ο Τσε δίνει μια ακόμα μάχη με τους κυβερνητικούς. Εκεί σκοτώνεται ένας ακόμα αντάρτης και χάνεται μια σημαντική σειρά ντοκουμέντων. Στο πλήγμα του προστίθεται και ανεύρεση 4ων κρυπτών στο αγρόκτημα Νινκαχουάζου που επιτέλους έχει ανακαλυφθεί.

Στις 22 Σεπτεμβρίου τα ντοκουμέντα αυτά παρουσιάζονται στην Ουάσινγκτον από τον Υπουργό Εξωτερικών της Βολιβίας και αποκαλύπτεται μέσω αυτών η παρουσία του Γκεβάρα στην Βολιβία. Η αποκάλυψη θα γίνει μπροστά και σε όλους τους υπουργούς εξωτερικών των λατινοαμερικανικών κρατών αφού το καθεστώς Μπαρριέντος είχε πάψει πια να εμπνέει εμπιστοσύνη. Τελικά όλα τα μέρη συμφωνούν: Ο Γκεβάρα ζει και βρίσκεται στην Βολιβία. Η θέση ότι είναι νεκρός καταρρίπτεται.

Στις 25 Σεπτέμβρη, ένας λιποτάκτης γκερίλα δίνει την πληροφορία ότι ο Γκεβάρα ζει αλλά είναι άρρωστος.

Στις 26 γίνεται η μάχη στις Χιγκουέρας κοντά στην χαράδρα του Γιούρο. Μια πολύωρη μάχη, μέρα μεσημέρι. Οι αντάρτες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν με την έλευση της αεροπορίας. Πίσω τους αφήνουν 3 νεκρούς μαζί και τον Βολιβιανό ηγέτη Ρομπέρτο Περέδο. Μετά την μάχη η ομάδα του Τσε αποφασίζει να χωριστεί στα δύο και να συναντιέται το βράδυ σε προσυμφωνημένα σημεία. Μέχρι τις 6 με 7 Οκτώβρη, ο Γκεβάρα κάνει αναγνώριση του εδάφους και προσπαθεί να επιλέξει προς τα που πρέπει να κινηθεί. Το ημερολόγιό του γράφει ότι ως τότε όλα γίνονται «χωρίς περιπλοκές», φαίνεται αισιόδοξος. Κλείνουν 11 μήνες επιχειρήσεων στην ζούγκλα.

Στις 8 Οκτώβρη, η ομάδα κινείται σε μια μικρή κατοικημένη έκταση. Μια γριά τους λέει ότι δεν έχει δει στρατό. Πιο πέρα μπαίνουν σε μια καλύβα με μια γυναίκα και ένα κατάκοιτο κορίτσι. Της αφήνουν μερικά χρήματα. Αργότερα θα διασχίσουν ένα χωράφι με πατάτες. Τα πόδια τους θα αφήσουν ίχνη στο χώμα. Την ίδια ημέρα μια χωριάτισσα πληροφορεί τον στρατό ότι άκουσε φωνές στην χαράδρα του Γιούρο. Στις 13:30 μια περιπολία rangers κινείται στο μέρος και δέχεται μια ριπή μυδράλιου που προκαλεί δύο νεκρούς. Τα ίχνη της γκερίλια έχουν πια βρεθεί. Εκείνος που κινδύνευσε περισσότερο ήταν ο ανθρακωρύχος και δεινός σκοπευτής Σιμόν Κούμπα που αφού άδειασε το όπλο του κατάφερε να κρυφτεί στην βλάστηση. Πίσω του βρίσκονταν ο Τσε που έριχνε κι αυτός όμως δέχτηκε πυρά στα πόδια και έπεσε τραυματισμένος. Ο Κούμπα το σήκωσε στα χέρια και ξεκίνησε να τρέχει σταματώντας μόνο για να ρίξει. Ο Τσε δέχτηκε κι άλλη σφαίρα στην πλάτη κι έχασε τον μπερέ του. Παρά το γεγονός ότι ο Κούμπα είχε κρυφτεί και το ότι ήταν κυκλωμένος από παντού, ο Τσε στηρίχθηκε σε ένα δέντρο και κράτησε το Μ2 του με το ένα χέρι προσπαθώντας να το χειριστεί έτσι για λίγα λεπτά. Τελικά δέχθηκε ακόμα μια σφαίρα στα πόδια και το όπλο του ξέφυγε σφηνώνοντας του μια σφαίρα στο δεξί μπράτσο. Έτσι πιάστηκε από τους Βολιβιανούς rangers τραυματισμένος πολλαπλά αλλά χωρίς να κινδυνεύει άμεσα η ζωή του.

Δεν είχε χάσει τις αισθήσεις του και έδωσε εντολή να περισφύξουν την αρτηρία ενός σοβαρά τραυματισμένου στον μηρό ranger. Τώρα η ζωή του εξαρτιόνταν από δύο άνδρες: Τον λοχαγό Γκάρυ Πράδο Σαλγκάδο αρχηγό των rangers που είχε κάνει σπουδές στις ΗΠΑ και τον συνταγματάρχη Αντρές Σελίνς διοικητή της τρίτης μοίρας πυροβολικού του στρατού που ήταν ιεραρχικά ανώτερος του Πράδο. Και οι δύο ήταν αριστοκράτες και ο Γκεβάρα κουβέντιασε και με τους δύο. Τους ρώτησε αν είχαν φοιτήσει στην σχολή αντί-γκερίλα του Παναμά, ποια ήταν η κατάρτισή τους και σε ποιες μονάδες ανήκαν. Τα τραύματά του τον έκαναν να υποφέρει και παρά το γεγονός ότι δεν είχε υποστεί αιμορραγία τον δυσκόλευαν σημαντικά στην κίνηση. Οι στρατιωτικοί τον μετέφεραν σε μια κουβέρτα στο χωριό Χιγκουέρας που τον απόθεσαν σε ένα άδειο δωμάτιο του σχολείου.

: Oι πράκτορες της CIA Felix Rodriguez (αριστερά) και Gustavo Villoldo.

Ακολούθησε μια σοβαρή λογομαχία ανάμεσα στους στρατιωτικούς, ενώ οι ψίθυροι των στρατιωτών έδιναν κι έπαιρναν. Ο ταγματάρχης Νίνιο Γκουσμάν επέμενε να τον μεταφέρει με το ελικόπτερο στην Βαλεγκράντε όμως ο συνταγματάρχης Σελίνς επέμενε να στείλει πρώτα τους τραυματίες. Πολλά συμβούλια έγιναν ανάμεσα στις στρατιωτικές αρχές και τις μυστικές υπηρεσίες για την επόμενη ημέρα. Ο Γκεβάρα σε όλο αυτό το διάστημα αρνήθηκε να πει τίποτα σε οποιονδήποτε ανώτερο αξιωματικό. Μίλησε όμως φιλικά με αρκετούς στρατιώτες και ζήτησε καπνό για την πίπα του. Στην δασκάλα του σχολείου που έφθασε στον τόπο περίεργη, λέγεται ότι είπε ότι το σχολείο είναι σε κακή κατάσταση και είναι αντιπαιδαγωγικό να διδάσκονται μαθητές σε τέτοιο κτίριο. Της τόνισε στο τέλος ότι για αυτά όλα αγωνίζονταν η γκερίλια.

Στις 9 Οκτωβρίου το πρωί τα συμβούλια και οι συζητήσεις έληξαν. Ο Γκεβάρα θα εκτελείτο το ίδιο εκείνο πρωί στον τόπο που κρατούνταν. Ήταν καθισμένος στο πάτωμα και βαριανάσαινε (από το άσθμα του) και δεν αντιλήφθηκε αμέσως τους δύο άνδρες που ήρθαν να τον πάρουν.

Ο λοχαγός Πράδο πλησίασε από πίσω και του έριξε μια ριπή με το αυτόματο στην πλάτη από πάνω προς τα κάτω. Τέσσερις σφαίρες βρήκαν το στόχο τους. Ο συνταγματάρχης Σελίνς έριξε μια μόνο σφαίρα με το περίστροφό του των 9mm που διαπέρασε την καρδιά και τον πνεύμονα του Γκεβάρα και αποτέλεσε την χαριστική του βολή. Ο Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα ήταν νεκρός.

Καθώς έπαιρναν το πτώμα του από τον τόπο του εγκλήματος, οι δήμιοί του ανατρίχιασαν βλέποντας τα ορθάνοιχτα μάτια του και το ειρωνικό του χαμόγελο που φανέρωνε όλη του την περιφρόνηση για το είδος τους και όλη του την αγάπη για την ανθρωπότητα.

Το σώμα του μεταφέρθηκε στo Βαλεγκράντε όπου τοποθετήθηκε στο πλυσταριό του νοσοκομείου Nuestra Señora de Malta. Εκεί τραβήχτηκαν «αναμνηστικές» φωτογραφίες, έγιναν ιατρικές εξετάσεις ταυτοποίησης στο σώμα και νεκροτομή. Ταυτοποιήθηκαν επίσης τα δαχτυλικά του αποτυπώματα. Το σώμα του Γκεβάρα παράμεινε μερικές ημέρες σε έκθεση και αργότερα μεταφέρθηκε σε τοποθεσία κοντά στην αεροπορική βάση του Βαλεγκράντε όπου τάφηκε μυστικά με τα σώματα 6 ακόμα συντρόφων του. Τα άκρα του στάλθηκαν για επιβεβαίωση δαχτυλικών αποτυπωμάτων στον Μπουένος Άιρες και αργότερα στάλθηκαν στην Κούβα.

Πρώτη Δημοσίευση: Κόκκινος Φάκελος.

Οι τελευταίες ημέρες του Στρατηγού Ερνέστο Τσε Γκεβάρα – Αρχεία C.I.A.

: κλικ γιά μεγέθυνση

Το παρακάτω κείμενο συντάχθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1967 από το William Nicol, γιά λογαριασμό του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (C.I.A). Ανήκει στην συλλογή του Εθνικού Αρχείου Ασφαλείας (National Security Archive) των Η.Π.Α.. Αποχαρακτηρίστηκε και δόθηκε στη δημοσιότητα το 1997, τριάντα χρόνια έπειτα από τη δολοφονία του Τσε και αποτελεί την αμερικανική εκδοχή γιά τα γεγονότα των ημερών εκείνων. Το Guevaristas δημοσιεύει, γιά πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση, το κείμενο διατηρώντας όμως έντονες επιφυλάξεις σχετικά με το αληθές των όσων περιγράφονται παρακάτω.

7-9 Οκτωβρίου 1967.

Οι συνδιαζόμενες μονάδες της ομάδας Α και οι υποστηρικτικές μονάδες της ομάδας Β [μια ανάμεικτη/συνδιασμένη δύναμη 1.300 βολιβιανών ανδρών, εκπαιδευμένων από τις ειδικές δυνάμεις των Η.Π.Α. και υπό τη διεύθυνση της C.I.A. με συγκεκριμένο στόχο τη σύλληψη του Τσε Γκεβάρα. Η αντάρτικη ομάδα του Τσε είχε 17 άνδρες] κινήθηκαν στην περιοχή του Churro Ravine χρησιμοποιώντας δύο διμοιρίες της ομάδας Α ως αποτρεπτικής δύναμης λίγα χιλιόμετρα βορείως του μικρού Geino Ravine. Ο λοχαγός Πράδο έστησε την την ομάδα του ανατολικά του Churro Ravine, με την τρίτη διμοιρία της Ομάδας Β στο πλάι του για υποστήριξη, υπό τις διαταγές του λοχία Χουόκα. Το πρώτο platoon της Ομάδας Α, υπό τις διαταγές του λοχαγού Πέρες, εισήλθε στο Churro Ravine από το βορρά στην συμβολή δύο μικρών ρεμάτων. Ο λοχαγός Πέρες πρότεινε την κίνηση και ξεκίνησε να οδηγεί τους αντάρτες στα νότια, την στιγμή που οι δυνάμεις του λοχαγού Πράδο απέκλεισαν τη ρεματιά. Σε αυτό το σημείο επιστρατεύτηκε ένα πολυβόλο ώστε να καλύψει το ρέμα, να κρατήσει την αριστερή πλευρά του τμήματος όλμων του Πράδο και να υποστηρίξει τους στρατιώτες. Όπως η πρώτη διμοιρία της Ομάδας Α προωθήθηκε κάτω, ήρθε αντιμέτωπη με πυρά και έχασε 3 στρατιώτες. […] Ο λοχίας Χουόκα αμέσως αντιλήφθηκε μιά ομάδα από 6 με 8 αντάρτες και άνοιξε πυρ. Σε αυτό το σημείο σκοτώθηκαν οι «Ανοτόντο» και «Ορτούρο», δύο κουβανοί. Ο λοχίας Χουόκα έχασε έναν άνδρα ενώ ένας ακόμη τραυματίστηκε. Ο «Ραμόν» (Τσε) και ο «Γουίλι» προσπάθησαν να κινηθούν προς την πλευρά του τμήματος όλμων. Έγιναν αντιληπτοί από χειριστές του πυροβόλου οι οποίοι άνοιξαν πυρ εναντίον τους. O Γκεβάρα χτυπήθηκε στο κάτω μέρος της κνήμης και υποβοηθήθηκε από τον «Γουίλι» περνώντας κατά μήκος του ρυακιού Τουσκάλ όπου προφανώς κάθησαν να ξεκουραστούν γιά λίγα λεπτά. Έπειτα κινήθηκαν προς τα βόρεια, ακριβώς μπροστά απ’ τον λοχαγό Πράδο ο οποίος έδωσε εντολή να τους καταδιώξουν. Οι στρατιώτες Εντσίνος, Τσεκούες και Μπαλμπόα ήταν οι πρώτοι βολιβιανοί που ακινητοποίησαν το Γκεβάρα. Οι «Γουίλι» και «Ραμόν» μεταφέρθηκαν έπειτα πίσω στο Λα Ιγκέρα με το λοχαγό Πράδο και το προσωπικό των Ομάδων Α και Β. Οι βολιβιανοί (στρατιώτες) δεν έμειναν στην περιοχή τη νύχτα. Από τις 19:00 έως τις 4:00 πρωινή της 9ης Οκτωβρίου δεν υπήρχαν βολιβιανοί ένοπλοι στην περιοχή της μάχης. Αυτό έδωσε στις αντάρτικες δυνάμεις αρκετό χρόνο ώστε να εγκαταλείψουν την περιοχή.

Στις 30 Οκτωβρίου 1967, σε ένα μικρό αντίσκηνο στην Λα Εσπεράντζα, Βολιβία, ο αντισυνταγματάρχης Ραλ. Εσπινόζα Λορντ, της 2η Ομάδας καταδρομέων, δήλωσε τα ακόλουθα σχετικά με την σύλληψη του Ερνέστ «Τσε» Γκεβάρα: Ο Γκεβάρα και ο «Γουίλι» μεταφέρθηκαν πίσω στο Λα Ιγκέρα το απόγευμα της 8ης (Οκτωβρίου), έπειτα από τη μάχη στο φαράγγι Churro. Ο Γκεβάρα είχε ένα μικρό τραύμα στην κάτω κνήμη, το οποίο επουλώθηκε κατά την επιστροφή στο Λα Ιγκέρα. Ο υπολογοχαγός Εσπινόζα μίλησε επι μακρόν με το Γκεβάρα, αν και ο δεύτερος δεν αποκάλυψε καμία απόρρητη πληροφορία. Ο Εσπινόζα ένιωσε ιδιαίτερη εκτίμηση για το Γκεβάρα ως στρατιώτη και ως άνδρα, και ήταν περίεργος να μάθει περισσότερα για τη «θρυλική προσωπικότητα» του. Ο Γκεβάρα απάντησε σε όλες του τις ερωτήσεις χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «ίσως» και «πιθανόν». Νωρίς το πρωί της 9ης του Οκτώβρη, η ομάδα έλαβε την εντολή να εκτελέσει το Γκεβάρα και τους άλλους συλληφθέντες. Προηγουμένως, ο αρχιστράτηγος Σαντάνα, αρχηγός της 8ης Μεραρχίας, είχε λάβει ξεκάθαρες εντολές να κρατήσει ζωντανούς τους κρατούμενους. Οι στρατιώτες που εμπλέκονταν στην υπόθεση δε γνώριζαν από πού έρχονταν οι εντολές, αλλά ένιωθαν ότι πήγαζαν από τις ύψιστες βαθμίδες.

[Α] Απόσπασμα απ’ το «Ο θάνατος του Τσε Γκεβάρα», εξηγώντας το ρόλο του Ροντρίγκεζ, πράκτορα της CIA υπεύθυνου για τις τακτικές κινήσεις των ομάδων Α και Β:

«Παρόλο που προφανώς ήταν υπό τις οδηγίες της CIA να «κάνει ότι είναι δυνατόν για να τον κρατήσει ζωντανό», ο Ροντρίγκεζ μετέφερε τη διαταγή να εκτελεστεί ο Γκεβάρα από το Βολιβιανό Ανώτατο Στρατηγείο στους στρατιώτες στο Λα Ιγκέρα – ο ίδιος τους συμβούλεψε να μην πυροβολήσουν το Γκεβάρα στο πρόσωπο ώστε τα τραύματα να φαίνονται ως τραύματα μάχης [ώστε να καλύψουν την παράνομη εκτέλεση χωρίς δίκη] – και ενημέρωσε προσωπικά τον Τσε ότι αναμένετο να πεθάνει. Έπειτα από την εκτέλεση, ο Ροντρίγκεζ πήρε το ρολόι Ρόλεξ του Τσε, συχνά επιδεικνύοντας το στους ρεπόρτερς τα επόμενα χρόνια».

Ο Λοχαγός Φράντο έδωσε την εντολή στον υπολοχαγό Πέρες να εκτελεστεί ο Γκεβάρα, κάτι που ο Πέρες δεν ήταν δυνατό να φέρει εις πέρας – έτσι η εντολή δόθηκε στο λοχία Τεράν, της Ομάδας Α. Σε αυτό το σημείο ο Πέρες ρώτησε τον Γκεβάρα εάν επιθυμεί κάτι πριν την εκτέλεση του. Ο Γκεβάρα απάντησε ότι το μόνο που ήθελε ήταν «να πεθάνει με γεμάτο στομάχι». Ο Πέρες στην συνέχεια τον ρώτησε εάν είναι «υλιστής» ζητώντας να έχει μόνο φαγητό. Ο Γκεβάρα επέστρεψε στην προγενέστερη συμπεριφορά του απαντώντας με ένα «ίσως». Τότε ο Πέρες τον αποκάλεσε «αξιολύπητο ανθρωπάκι» και έφυγε απ’ το δωμάτιο. Μέχρι τότε, ο λοχίας Τεράν είχε ενισχύσει τη διάθεση του με κάμποσες μπύρες και επέστρεψε στο δωμάτιο όπου ο Γκεβάρα στέκονταν όρθιος, με σταυρωμένα τα χέρια δηλώνοντας: «Ξέρω για ποιο λόγο ήρθες, είμαι έτοιμος». Ο Τεράν, αφού τον κοίταξε για λίγα λεπτά και έπειτα είπε: «όχι, κάνεις λάθος, κάθησε». Έπειτα ο ταγματάρχης έφυγε απ’ το δωμάτιο για μικρό διάστημα.

Ο «Γουίλι», ο κρατούμενος που είχε συλληφθεί μαζί με το Γκεβάρα, κρατούνταν σε ένα μικρό δωμάτιο, λίγα μέτρα μακριά. Την ώρα που ο Τεράν περίμενε έξω προσπαθώντας να συγκρατήσει τα νεύρα του, ο λοχίας Χουόκα εισήλθε και πυροβόλησε τον «Γουίλι». Ο Γουίλι ήταν κουβανός και σύμφωνα με πηγές ήταν ο υποκινητής των ταραχών των μεταλλορύχων στη Βολιβία. Ο Γκεβάρα άκουσε τον κρότο του πυροβολισμού και για πρώτη φορά φάνηκε να τρομάζει. Ο ταγματάρχης Τεράν επέστρεψε στο δωμάτιο που κρατούνταν ο Γκεβάρα και όταν εισήλθε, ο Τσε στάθηκε όρθιος κοιτώντας τον. Ο Τεράν του είπε να καθήσει αλλά αυτός αρνήθηκε δηλώνοντας: «Αυτό θα το υπομείνω όρθιος». Ο ταγματάρχης άρχισε να εκνευρίζεται και του επανέλαβε να καθήσει αλλά ο Γκεβάρα δεν απάντησε. Τελικώς, ο Γκεβάρα του είπε: «Να ξέρεις αυτό. Πρόκειται να σκοτώσεις μόνο έναν άνδρα». Ο Τεράν πυροβόλησε μια φορά με την Μ2 καραμπίνα του, χτυπώντας το Γκεβάρα ο οποίος έπεσε με δύναμη στον τοίχο του μικρού χτίσματος.

[Β] Ο πράκτορας της C.I.A. Φελίξ Ροντρίγκεζ, που διέταξε την εκτέλεση του Τσε, έχει δώσει μιά διαφορετική εκδοχή των γεγονότων:

1:30 μ.μ: Η τελευταία μάχη του Τσε λαμβλάνει τέλος στο Κουεμπράδα δελ Γιούρο. Ο Σιμόν Κούβα (Γουίλι) Σαράμπια, ένας βολιβιανός μεταλλωρύχος, ηγείται της αντάρτικης ομάδας. Ο Τσε τον ακολουθεί και δέχεται πυροβολισμούς στο πόδι αρκετές φορές. Ο Σαράμπια βοηθά τον Τσε να σηκωθεί και προσπαθεί να τον κουβαλήσει μακρυά απ’ τα διασταυρούμενα πυρά. Τον αφήνει στο έδαφος και επιστρέφει στη μάχη. Περικυκλωμένος σε απόσταση λιγότερη από 10 μέτρα, δέχεται συνεχή πυρά από τους καταδρομείς. Ο Τσε επιχειρεί να ανταποδώσει τα πυρά, αλλά δε μπορεί να κρατήσει σταθερά το όπλο με το ένα χέρι. Δέχεται χτύπημα και πάλι στο δεξί πόδι, το όπλο πετάγεται απ’ το χέρι του και τρυπά ο δεξιός του βραχίονας. Την στιγμή που οι στρατιώτες πλησιάζουν τον Τσε, αυτός φωνάζει: «Μην πυροβολείτε! Είμαι ο Τσε Γκεβάρα και αξίζω γιά σας περισσότερο ζωντανός παρά νεκρός». Η μάχη τελειώνει περίπου στις 3:30 μ.μ. Ο Τσε συλλαμβάνεται αιχμάλωτος…

Ο Ροντρίγκεζ εισέρχεται στην αίθουσα του σχολείου να ενημερώσει τον Τσε γιά τις εντολές της βολιβιανής στρατιωτικής ηγεσίας. Ο Τσε αντιλαμβάνεται και λέει, «είναι καλύτερα έτσι… Δεν θα έπρεπε ποτέ να συλληφθώ ζωντανός». Ο Τσε παραδίδει στον Ροντρίγκεζ ένα μήνυμα γιά τη γυναίκα του και το Φιντέλ, αγκαλιάζονται και ο Ροντρίγκεζ εγκαταλείπει το δωμάτιο.

Συνεχίζει, λοιπόν, ο Φιντέλ αναφερόμενος στην θέση της κουβανικής κυβέρνησης αναφορικά με τις πολιτικές δολοφονίες:

Διαβάστε επίσης:

–«The frustrated CIA and Chiefs of Staff coup», Εφημ. GRANMA, 17 Οκτώβρη 2013.

–«THE KENNEDY ASSASSINATION: SOMEONE NEW IN ADVANCE», Εφημ. GRANMA, 24 Μάη 2012.

Ανιστόρητο ρεσιτάλ συκοφαντίας απ’ τη Voice of Russia.

Link: Το αποχαρακτηρισμένο απόρρητο ενημερωτικό έγγραφο του Goodwin προς τον Κένεντι για την συνάντηση.

Ερώτημα 1:

Είχαν να κερδίσουν κάτι η κουβανική κυβέρνηση, ο Φιντέλ Κάστρο η ο Τσε Γκεβάρα απ’ τη δολοφονία του Κένεντι;

Απάντηση:

Ερώτημα 2:

Ποιόν συνέφερε περισσότερο απ’ όλους το να φύγει απ’ το πολιτικό προσκήνιο των ΗΠΑ ο Τζων Κένεντι;

Απάντηση:

Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα, 22 Νοέμβρη 2013.

Μια απάντηση στα ψέματα και την προπαγάνδα του Ιμπεριαλισμού για την σχέση των δύο μεγάλων επαναστατών.

Γιατί ο Τσε δεν επέστρεψε στην Κούβα

Ποιά είναι η αλήθεια

CUBA.

Ernesto «Che» Guevara de la Serna.

Υπουργός Βιομηχανίας.

[τέλος σελίδας].

[τέλος σελίδας]

[τέλος σελίδας]

ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Εσωτερικό Έγγραφο (No Foreign Dissem).

Αύγουστος 1964.

Τα σκαναρισμένα έγγραφα της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Μετάφραση: Ν.Μόττας/Guevaristas.

Πηγή: Adys Cupull & Froilan Gonzalez, «CIA κατά ΤΣΕ», Σύγχρονη Εποχή, 1997. Επιμέλεια: Ν.Μόττας.

(Συνέχεια από Δεύτερο μέρος).

Στις 25 Σεπτέμβρη, ένας λιποτάκτης γκερίλα δίνει την πληροφορία ότι ο Γκεβάρα ζει αλλά είναι άρρωστος.

Πρώτη Δημοσίευση: Κόκκινος Φάκελος.

7-9 Οκτωβρίου 1967.

[Α] Απόσπασμα απ’ το «Ο θάνατος του Τσε Γκεβάρα», εξηγώντας το ρόλο του Ροντρίγκεζ, πράκτορα της CIA υπεύθυνου για τις τακτικές κινήσεις των ομάδων Α και Β:

[Β] Ο πράκτορας της C.I.A. Φελίξ Ροντρίγκεζ, που διέταξε την εκτέλεση του Τσε, έχει δώσει μιά διαφορετική εκδοχή των γεγονότων:

(Μετάφραση – Επιμέλεια: Νικόλαος Μόττας)

**Ανιστόρητο ρεσιτάλ συκοφαντίας απ’ τη Voice of Russia.**