Μικρή ανθολογία για τον Che

Του Allu Fun Marx.

Όταν εκείνο τον μαύρο Οκτώβρη του 1967,ο Γκεβάρα συνελήφθη και ύστερα δολοφονήθηκε από πράκτορες της CIA σ’ ένα απομακρυσμένο χωριό της Βολιβίας, οι στρατιώτες έψαξαν την τσάντα του και βρήκαν δύο σημειωματάρια. Το ένα περιείχε τον μυστικό κώδικα με τον οποίο επικοινωνούσε με την Αβάνα. Το άλλο ήταν ένα πράσινο σημειωματάριο. To 2007, σαράντα χρόνια μετά, εκδοτικός οίκος του Μεξικού αποκαλύπτει ότι εκείνο το μικρό πράσινο μπλοκ δεν περιείχε πολιτικά κείμενα ή στρατιωτικά σχέδια, αλλά 69 ποιήματα. Τα ποιήματα αυτά συνθέτουν την ιδιόχειρη, προσωπική ποιητική ανθολογία του Τσε, και είναι ποιήματα γνωστών ποιητών όπως του μεγάλου Χιλιανού Πάμπλο Νερούντα, του κορυφαίου Κουβανού Νικολάς Γκιγιέν και του Περουβιανού Σεζάρ Βαγιέχο. Η ποιητική αυτή ανθολογία κυκλοφόρησε από τον μεξικάνικο εκδοτικό οίκο, με τίτλο «El cuaderno verde del Che».

Μια άλλη ανθολογία, μουσική αυτή τη φορά προσπάθησα να συνθέσω κι εγώ σ’ αυτό το ποστ. Μια μικρή ανθολογία για το πώς οι Έλληνες συνθέτες, ποιητές και τραγουδιστές ετίμησαν μελωδικά τον Κομαντάντε.

1.“Κομαντάντε Τσε Γκεβάρα”.
Από τον δίσκο “πολιτικά τραγούδια” του Θάνου Μικρούτσικου (1975) με την επαναστατική φωνή της Μαρίας Δημητριάδη.

«Μάς μένει ό,τι καλό ήταν και καθάριο,
πως διάφανη ήταν πάντα η ψυχή σου,
κι έβλεπε μέσα σου κανείς
αγάπη, μίσος, μα ποτέ φόβο,
Κομαντάντε Τσε Γκεβάρα».

2.“Τσε Γκεβάρα”.
Από τον δίσκο “Τραγούδια της Λευτεριάς” (1978) του Θάνου Μικρούτσικου, σε στίχους Φώντα Λάδη , με την φωνή και πάλι της Μαρίας Δημητριάδη.

«Από την κορφή του Κιλιμάντζαρο σε κράζω
Τσε, ξεχασμένε στα βουνά της Βολιβίας.
Τα χρόνια όλα της φωτιάς ξαναμοιράζω.
Γέψου μαζί μας, το φιλί της ουτοπίας».

3. “Τσε”.
Από τον δίσκο του Μάνου Λοϊζου “τα τραγούδια του δρόμου” (1974), τραγουδισμένο από τον ίδιο τον Μάνο.

«Μια φωτογραφία σου ήρθε και σε μένα,
μια φωτογραφία σου απ’ τα ξένα.
Απ’ αυτές που κρατάν οι φοιτητές,
απ΄αυτές που ξεσκίζει ο χαφιές,
απ΄αυτές που κρεμάν οι φοιτητές
στην καρδιά τους».

4. “Τσε”.
To ίδιο τραγούδι του Μάνου Λοϊζου πάλι, παιγμένο όμως από τους Apurimac και τραγουδισμένο από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Είναι από τον δίσκο “Χωρίς σύνορα” (2000), που οι εισπράξεις των πωλήσεών του προορίζονταν για την οργάνωση “γιατροί χωρίς σύνορα”.

5. “Γκεβάρα”.
Το γνωστό ποίημα του Νίκου Καββαδία μελοποιημένο από τον Χάρη Παπαδόπουλο. Είναι από τον δίσκο “Όρθιοι” (2004) με την φωνή του Βασίλη Λέκκα.

«Ποιος τό’λεγε, ποιος τό’λπιζε και ποιος να το βαστάξει.
Αλάργα φεύγουν τα πουλιά και χάσαν τη λαλιά τους.
Θερίζουν του προσώπου σου το εβένινο μετάξι
νεράιδες, και το υφαίνουνε να δέσουν τα μαλλιά τους».

6. “Hasta siempre”.

Το παγκοσμίως γνωστό τραγούδι του Κουβανού συνθέτη Carlos Puebla γράφτηκε το 1965. Εδώ οι στίχοι είναι σε ελληνική απόδοση της Δέσποινας Φορτσερά. Τραγουδάει μια πολύ μεγάλη παρέα, που την αποτελούν οι Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Χρήστος Θηβαίος, Μιλτιάδης Πασχαλίδης και οι Apurimac. Eίναι και πάλι από τον δίσκο “Χωρίς σύνορα”, που αναφέθηκε πιο πάνω.

«Πυξίδα μεσα στον χρόνο
Και ο μύθος να σου ανήκει
Είναι των ματιών σου οι κύκλοι
Που αγκαλιάζουν τον κόσμο

Εδώ θα μείνει για πάντα
Το ζεστό το πέρασμα σου
Φωτιά που ανάβει η ματιά σου
Comandate Che Guevara».

7.“Hasta siempre Comandante”.

Πρόκειται πάλι για το ίδιο τραγούδι του Carlos Puebla, τραγουδισμένο στα Ισπανικά αυτή τη φορά από την Μαρία Φαραντούρη.

«Aquí se queda la clara,
la entrañable transparencia,
de tu querida presencia
Comandante Che Guevara».

8. “Ο Άγιος Τσε”.
Είναι από το έργο του Μίκη Θεοδωράκη “Λειτουργία Νο. 2- Για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο”, σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη.  Το ίδιο τραγούδι, αλλά με τίτλο “Στο κατώφλι των καιρών” περιλαμβάνεται στον δίσκο “Τα Λυρικά” που κυκλοφόρησε το 1976. Το ακούμε από τον Μίκη Θεοδωράκη και χορωδία.

«Για τα παιδιά του κόσμου σκοτώθηκες
Τσε Γκεβάρα.
Στο κατώφλι των καιρών
γνέθουν οι μητέρες την ελπίδα
και πριν γνωρίσουν τα φιλιά
φεύγουν τα παιδιά
και γίνονται άντρες στα βουνά,
και τα κορίτσια που αγαπούν
τη Γκουέρνικα κεντούν.
Άγια είναι η λευτεριά
κι ο καημός του κόσμου σημαία πλατιά,
τη σκιά χαιρετά του Τσε Γκεβάρα
είναι ο δρόμος μακρινός.
Πάμε για τη μάχη.
κι ίσως να ‘σαι, μάνα
αύριο μονάχη».

9. “Τσε θα πεθάνεις ξανά”.

Ένα τραγούδι σε μουσική του  Γιάννη Ζουγανέλη και στίχους του Χρήστου Καρκαμπούλια, με τη φωνή του  Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Το τραγούδι κυκλοφόρησε σε δίσκο το 2003 και οι στίχοι του μιλάνε για την χωρίς όρια εκμετάλλευση της εικόνας, του ονόματος, και τελικά της μνήμης του Τσε.

Κατέβηκε χθες βράδυ από τον τοίχο
μου πέταξε στα μούτρα τον μπερέ
μου μίλησε σκληρά, μου είπε: “Ρε
έχω πεθάνει, είμαι καλά
άλλη αφίσα βρείτε κι άλλο μύθο”

Δεν είχε κλείσει μάτι τελευταία
του είπαν πως τον είδαν στην σχολή
στο μποξεράκι κάποιου φοιτητή
σ’ ένα φλιτζάνι, σ’ ένα tatoo
σε BMW με τραβεστί παρέα

Τσε θα πεθάνεις ξανά σ’ ένα πάρτι με φλώρους
Τσε θα πεθάνεις ξανά σ’ ένα δρόμο μ’ εμπόρους
Στην καρδιά μιας χαμένης γενιάς θα πεθάνεις ξανά
Τσε θα πεθάνεις ξανά
Τσε θα πεθάνεις ξανά σε μπαράκια ορθίων
Τσε θα πεθάνεις ξανά σε γραφεία γελοίων
Στα υπόλοιπα της αγοράς θα πεθάνεις ξανά
Τσε θα πεθάνεις ξανά.

Το ποστ δημοσιεύτηκε στο μπλογκ πρώτη φορά στις 9/10/2007. Διορθώθηκε, συμπληρώθηκε και αναδημοσιεύεται.

Πηγή: Allu Fun Marx: Αριστερά …στη Blogoslovakia.